تحلیل جامعه‌شناختی نقش و جایگاه زنان در موسیقی مردم‌پسند: ارائه یک نظریه زمینه‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

2 کارشناسی ارشد گروه مطالعات جوانان، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

3 دانشجوی دکتری گروه جامعه‌شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، تهران، ایران

https://doi.org/10.34785/J016.2020.239

چکیده

این پژوهش سعی دارد به این پرسش اساسی پاسخ دهد که جایگاه و نقش زنان در موسیقی مردم‌پسند چگونه بازتاب پیدا کرده‌است. روش پژوهش از نوع روش‌های کیفی و استراتژی مورد مطالعه نظریه‌ی زمینه‌ای است، ابزار گردآوری داده در این پژوهش مصاحبه­ی عمیق بوده و همچنین مشاهده‌ی مشارکتی و مطالعه‌ی اسناد نیز بر غنای تجربی افزوده است. با توجه به ماهیت موضوع و استراتژی تحقیق حاضر، پژوهشگر با 21 نفر از جوانان شهرستان پیرانشهر مصاحبه‌ی عمیق و باز انجام داد که پس از انجام این تعداد مصاحبه دریافت به اشباع نظری رسیده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد موسیقی برای زنان رسانه‌ای است که ضمن آنکه می‌تواند مسائل و مشکلات زنان را منعکس کند بلکه بالاتر از آن زنان می‌تواند با ورود به میدان تولید موسیقی و با قرار دادن پیام‌های انسانی و برابری‌خواهانه در درون آثارشان هم عامل آگاهی‌بخش جامعه باشد و هم از طریق تغییر در جهان‌بینی مردمحورانه­، انسان‌ها را به‌سوی جهانی برابرتر سوق دهد. موسیقی برای زنان تنها بازتاب وضعیت موجود نبوده، بلکه در خلق جهانی تازه، فارغ از انسدادهای اجتماعی تاریخی، یاری‌رسان  آنها بوده است. این موسیقی است که صدای نابرابرستیزانه­ و آزادی‌خواهانه‌ی زنان را در جهان مردسالار فریاد می‌زند و از تصاحب جایگاه اجتماعی شایسته‌تری سخن می‌گوید. در چنین ساختار اجتماعی‌ای موسیقی یکی از رسانه‌های همه‌جایی و یکی از مجراهای اساسی انتقال پیام زنان و از محورهای مقاومت خرده‌فرهنگی آنان است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Sociological analysis of women’s Roll and Status in popular music: Providing a grounded theory

نویسندگان [English]

  • Nader Razeghi 1
  • Mohammad Amin Alizadeh 2
  • karim Alinezhad 3
1 Associate Professor of Sociology, University of Mazandaran, Babolsar, Iran
2 Master of Youth Studies, University of Mazandaran. Babolsar, Iran
3 PhD student in Sociology, , Faculty of Social Sciences, University of Tehran.Tehran,Iran.
چکیده [English]

This research aims to answer this main Question that “the status and role of women how reflected in popular music? Qualitative research method and grounded theory strategy used to this issue. The data collection tool in this research has been deep interview as well Participant Observation and documents study are added in order to theoretical richness. Due to the nature of the present research subject and strategy, Authors did deep and open Interview with 21 residents of Piranshahr that according to an acceptable interview Characteristics, theoretical saturation achieved. Research findings show that music is a media for women while it reflects their issues and problems, more than this, by entering the field of music production and placing humanistic and egalitarian messages within their work, women can be both an awareness-raising agent in society and, by changing the patriarchal worldview, lead people to a more equal world. Music for women has not been a reflection of the status quo, but has helped women to create a new world, free from historical social blockage. It is music that shouts the unequal and liberating voice of women in a patriarchal world and speaks of a more appropriate social status. In such a social structure, music is one of the ubiquitous media and one of the main channels for conveying the message of women and one of the axes of their subcultural resistance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • popular music
  • women
  • Resistance
  • Social blockage
  • Patriarchy
آبراهامیان، یرواند؛ اشرف، احمد؛ همایون کاتوزیان، محمدعلی. (1390). جستارهایی درباره­ی تئوری توطئه در ایران. گردآوری و ترجمه محمدابراهیم فتاحی. تهران: نشر نی. چاپ ششم.
احمدی، بابک. (1389). موسیقی شناسی (فرهنگ تحلیلی مفاهیم). تهران: نشر مرکز.
شترواس، انسلم و کربین، جولیت. (1390). مبانی پژوهش کیفی، فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‌ای. ترجمه ابراهیم افشار. تهران: نشر نی.
بلیکی، نورمن. (1384). طراحی پژوهش­های اجتماعی. ترجمه حسن چاوشیان. تهران: نشر نی.
بنت، اندی. (1386). فرهنگ و زندگی روزمره. ترجمه­ لیلا جو افشانی و حسن چاوشیان. تهران: نشر اختران.
دنزین و لینکلن (1384). روش تحقیق کیفی. جزوه­های کلاس درسی محمد فاضلی.
سیدصدر، ابوالقاسم. (1383)، دایرﺓ المعارف هنر. تهران: انتشارات سیمای دانش.
شریعت پناه، ابوبکر. (1390). تحلیل جامعه­شناختی مصرف موسیقی توسط جوانان، پایان­نامه کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی. دانشکده علوم انسانی و اجتماعی. دانشگاه کردستان.
شفرد، جان. (1390). موسیقی به‌مثابه متن اجتماعی. ترجمه جمال محمدی. تهران: نشر طرح آینده، دفتر پژوهش­های رادیو.
شوکر، روی. (1384). شناخت موسیقی مردم‌پسند. ترجمه محسن الهامیان. تهران: مرکز چاپ و انتشارات موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه­ریزی.
علیزاده، محمدامین. (1391). دخالت دولت در صنعت موسیقی: آری یا نه؟ (نگرشی جامعه­شناختی بر چگونگی دخالت دولت در صنعت موسیقی). مجله هنر موسیقی، 15 (131): 198-175.
علیزاده، محمدامین. (1392). نگرشی آسیب­شناختی به موسیقی پاپ کُردی در ایران، مجله هنر موسیقی، 16 (135): 39-27. تهران.
فاضلی، محمد. (1386)، جامعه­شناسی مصرف موسیقی. تهران: پژوهشگاه هنر و ارتباطات، وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی.
فلیک، اووه. (1390). درآمدی بر تحقیق کیفی. ترجمه هادی جلیلی. تهران: نشر نی.
فینکلشتاین، سیدنی. (1362)، بیان اندیشه در موسیقی. ترجمه محمد تقی فرامرزی. تهران: انتشارات نقش جهان.
گیلهام، بیل. (1385). مصاحبه پژوهشی: راهنمای فن مصاحبه علمی. ترجمه­ محمود عبدالله­زاده. تهران: دفتر پژوهش­های فرهنگی.
محمدپور، احمد. (1390). روش تحقیق کیفی: ضد روش 1. تهران: انتشارات جامعه­شناسان.
Chamberlain, Kerry. (1995). What Is Grounded Theory? Qualitative Research for the Human Sciences in: Http://Kerlins. Net/Bobbi/Research/Qualresearch/Bibliography/Gt.Html
Dowd, T. J. (2005). Introduction: The Sociology of Music: Sounds, Songs, and Society.
Glaser, B. G., & Strauss, A. L. (1997). Discovery of grounded theory: Strategies for qualitative research. Routledge.
Kofsky, F. (1977). Black Nationalism and the revolution in music. Pathfinder Pr.
Machlis, J. (1963). Enjoyment of Music: An Introduction to Perspective Listening. WW Norton.
Roy, W. G., & Dowd, T. J. (2010). What is sociological about music? Annual Review of Sociology, 36, 183-203.
Seidman, I. (2006). Interviewing as qualitative research: A guide for researchers in education and the social sciences. Teachers college press.
Strauss, A., & Corbin, J. (1990). Grounded theory methodology. Handbook of qualitative research, 17, 273-85.
Weber, Max, 333: Economy and Society, Edited by Gunther Roth and class wittich VO, 9, University of California press.