بازنمایی تحولات نام‌گذاری‌ها و باز نام‌گذاری‌های معابر و اماکن شهر تهران در مطبوعات از 1300 تا 1399

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد، جامعه شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

10.22034/scart.2023.138914.1294

چکیده

نام‌گذاری و بازنام گذاری یکی از جنبه های هویت بخشی به فضا است. این مقاله تحولات بازنمایی نام‌گذاری‌ها و باز نام‌گذاری‌های معابر و اماکن شهر تهران را در آیینه مطبوعات در طول یک سده مورد بررسی قرار داده است و تلاش شده تا تولد و نقاط اوج نامگذاری ها و بازنامگذاری ها در گرایش های مختلف را نمایان سازد. در این پژوهش از روش تحلیل محتوای کمّی برای تحلیل داده‌ها استفاده شده است. داده‌های این پژوهش از تمام شماره‌های چاپ‌شدۀ روزنامۀ اطلاعات که حدود یک قرن چاپ آن تداوم داشته جمع‌آوری و پس از جمع‌آوری متون مرتبط با نام‌گذاری، داده‌ها طبقه‌بندی و تحلیل محتوا شدند. نام‌گذاری‌ها و بازنام‌گذاری‌ها بیش از هر چیز تابع قدرت و از طرفی تحولات اجتماعی و سیاسی هستند. یافته های تحقیق نشان دهنده این است که طی صد سال اخیر نام هایی با گرایش سیاسی بیشترین فراوانی را داشتند به شکلی که نام شخصیت ها یا وقایع سیاسی بعد از تغییرات ساختاری، به سرعت آماج حمله قرار گرفته است. در واقع اولین قدم بعد از تغییرات ساختاری، محو و ازبین‌بردن نام شخصیت‌ها و وقایع متناسب با نظام ارزشی گذشته است و بعد از این نام‌های همسو با ایدئولوژی وقت هستند که باید هم بر بستر بزرگ خیابان ها و معابر شهری و هم در خاطرات جمعی ثبت شوند به عبارتی؛ ایدئولوژی وقت خواهان تحریم هویت نظام گذشته و روی کار آوردن هویتی جدید است که این را با بذل توجه به برخی از نام ها و محو نام های ناهمسو با خود نشان میدهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Representation of naming and re-naming of streets and places in Tehran in the press from 1300-1399

نویسندگان [English]

  • Majid Fouladiyan 1
  • Nafise Roshandel 2
1 Associate professor, Department of Social Science, Faculty of Letters and Humanities, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
2 M.A. student of Sociology, Department of Social Science, Faculty of Letters and Humanities, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
چکیده [English]

This article has examined the changes in the representation of naming and renaming of the passages and places of Tehran in the mirror of the press during a century and has tried to reveal the birth and peak points of naming and renaming in different trends. In this research, quantitative content analysis method was used for data analysis. The data of this research was collected from all the printed issues of Information newspaper, which has been published for about a century, and after collecting the texts related to naming, the data were classified and content analyzed. Names and renamings are above all subject to power and social and political developments on the other hand. The findings of the research show that during the last hundred years, names with a political orientation were the most frequent, in such a way that the names of political figures or events have been attacked quickly after structural changes. In fact, the first step after structural changes is erasing and erasing the names of characters and events according to the value system of the past, and after this, the names that are in line with the ideology of the time should be recorded both on the large surface of the streets and urban passages and in the collective memories. In other words;

کلیدواژه‌ها [English]

  • Naming
  • renaming
  • renaming of streets
  • press

مراجع

بدیعی، مرجان (1388). گفتمان نام‌گذاری خیابان‌های تهران پس از انقلاب اسلامی. فصلنامۀ ژئوپلیتیک، 5(1)، 72-101. 
پاپلی یزدی، محمد (1373). نام‌گذاری کوچه و خیابان‌ها در تهران دیروز و امروز. تحقیقات جغرافیایی، (33)، 47-62.
جمشیدی­ها، غلام‌رضا؛ فولادیان، مجید (1390). بررسی تحولات فرهنگ عمومی در ایران براساس تحلیل نام‌گذاری. فصلنامۀ انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، 7(24)، 39-63.
حاجی‌زاده، کاظم؛ دهقانیان، حمید (1394). مکان‌ها، نام‌ها و هویت مکانی: مطالعۀ موردی شهر تهران. مجلۀ معرفت فرهنگی-اجتماعی، 6(4)، 41-62 .
عبدی، عطاء‌الله؛ عیسی‌نیا، حسین (1394). بررسی نسبت ایدئولوژی با تغییر جای نام‌ها در ایران پس از انقلاب اسلامی. فصلنامۀ ژئوپلیتیک، 11(2)، 115-133.
علی‌خواه، فردین؛ اقامتی، رضا (۱۳۹۲). تحلیلی بر نام‌گذاری معابر عمومی شهری (مطالعه‌ای در شهر رشت). فصلنامۀ مطالعات توسعه اجتماعی-فرهنگی، 2(3)، 131-152.
کاستلز، مانوئل (1380). عصر اطلاعات، اقتصاد، جامعه و فرهنگ. ترجمۀ احد عقیلیان، افشین خاکباز و حسن چاوشیان، تهران: طرح نو.
References
 Azaryahu, M. (1986). Street names and political identity: The case of East Berlin author. Journal of Contemporary History, 21(4), 581-604
Azaryahu, M. (1996). The power of commemorative street names. Environment and Planning D: Society and Space, 14(3), 311-330.
Azaryahu, M. (2012). Renaming the past in post-Nazi Germany: insights into the politics of street naming in Mannheim and Potsdam. Cultural Geographies, 19(3), 385-400.
Berelson, B. (1952). Content analysis in communication research. Glencoe, IL: The Free Press.
Erőss, Á. (2017). Politics of street names and the reinvention of local heritage in the contested urban space of Oradea. Hungarian Geographical Bulletin, 66(4), 353-367.
Eskelinen, R. (2009). Functions of usage of urban place names. Proceedings of the 23rd International Congress of Onomastic Sciences, York University, Toronto, Canada.
Gnatiuk, O. (2008). The renaming of streets in post revolutionary Ukraine: Regional strategies to construct a new national identity. AUC Geographica, 53(2), 119-136.
Krippendorff, K. (2013). Content analysis: An introduction to its methodology (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
Light, D. (2004). Street names in Bucharest, 1990–1997: Exploring the modern historical geographies of post-socialist change. Journal of Historical Geography, 30(1), 154–172.
Light, D. & Young, C. (2018). “The politics of toponymic continuity: The limits of change and the ongoing lives of street names”. In R. Rose-Redwood, D. Alderman and Azaryahu, M. (Eds.), The Political Life of Urban Streetscapes: Naming, Politics and Place (pp. 185-201). New York: Routledge.
Nash, C. (1999). Irish placenames: post-colonial locations. Transactions of the Institute of British Geographers, 24, 457-80.
Palonen, K. (1993). “Reading street names politically”. In K. Palonenand & T. Parvikko (Eds Reading the political: Exploring the margins of politics (pp. 103-121). Tampere: The Finnish Political Science Association
Riazi, T. (2019). The politics of naming public spaces in Tehran. Culture, Health & Sexuality, 21(10), 1146-1161.
Riffe, D. Lacy, S. Watson, B. R., & Fico, F. (2014). Analysing media messages: Using Quantitative Content Analysis in Research. London: Routledge.
Spocter, M. (2018). A toponymic investigation of South African gated communities. South African Geographical Journal, 100(3), 326-348.
Swart, M. (2008). Name changes as symbolic reparation after transition: The examples of Germany and South Africa. German Law Journal, 9(2), 105-121.
Wanjiru, M. (2016). Street toponymy and the decolonisation of the urban landscape in postcolonial Nairobi. Journal of Cultural Geography, 34(1), 1-23.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار