عوامل فرهنگی مرتبط با سبک زندگی تغذیه‌ای، با تأکید بر مصرف غذای بیرون بر (پیمایشی در بین ساکنان شهر شیراز)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار بخش جامعه شناسی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

2 استادیار بخش جامعه شناسی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

3 کارشناسی ارشد بخش جامعه شناسی، دانشکده اقتصاد، مدیریت وعلوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز ، ایران.

10.22034/scart.2024.63284

چکیده

حفظ و تداوم سبک زندگی تغذیه‌ای در هر فرهنگ به عنوان یک مولفه‌ هویتی از اهمیت خاصی برخوردار است. تداوم این فرهنگ همچنین تاثیر مثبتی در امنیت غذایی مردم جامعه دارد، که نتیجه‌ی آن می‌تواند پرورش انسان‌های سالم و جامعه‌ای کارآمد باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل فرهنگی مرتبط با سبک زندگی تغذیه‌ای (با تاکید بر مصرف غذای بیرون‌بر) در بین ساکنین 18 سال و بالاتر شهر شیراز نگاشته شده است. این پژوهش به روش پیمایشی با رویکرد کمی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل ساکنین 18 سال و بالاتر شهر شیراز بوده که تا سال 1395 برابر با 1193693 نفر برآورد شده است. داده‌ها در این پژوهش به کمک روش نمونه‌گیری خوشه‌ای طبقه‌ای جمع‌آوری شده‌اند. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 420 نفر است. در این پژوهش، سرمایه فرهنگی در ابعاد عینیت‌یافته، تجسم‌یافته و نهادی مورد بررسی قرار گرفته است. متغیر سرمایه فرهنگی با سبک تغذیه‌ای ارتباط معناداری نداشته است. سرمایه فرهنگی در بعد نهادی، رابطه معناداری با سبک تغذیه‌ای داشته است. در نهایت می‌توان چنین نتیجه گرفت که در بین مردم شیراز سبک تغذیه‌ای مبتنی بر بیرون‌بر هنوز نتوانسته است به سبک رایج تغذیه‌ای تبدیل شود.
واژگان کلیدی: سبک زندگی، سبک زندگی تغذیه‌ای، فست فود، مصرف غذای بیرونبر

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The cultural factors related to nutritional lifestyle, with emphasis on take away food (A survey on Shiraz's residents)

نویسندگان [English]

  • Ehsan Hamidizadeh 1
  • Mansour Tabiee 2
  • Fatemhe Javanmardi 3
1 Assistant Professor, Sociology Department, Faculty of Economy, Management and Social science , Shiraz University, Shiraz, Iran
2 Assistant Professor, Sociology Department, Faculty of Economy, Management and Social Science, ,Shiraz University, Shiraz. Iran.
3 M. A. student of Sociology, Sociology Department, Faculty of Economy, Management and Social Science, ,Shiraz University, Shiraz. Iran.
چکیده [English]

Maintaining and continuing a nutritional lifestyle in any culture as an identity component, is matter. The continuation of this culture also has a positive effect on food security and maintaining the health of the people of the society, the result can be the cultivation of healthy human beings and dynamic and efficient societies. The aim of this study is investigating the cultural factors related to a nutritional lifestyle (with emphasis on the consumption of takeaway food) among residents aged 18 and older in Shiraz. The method of this research is surveying with a quantitative approach and cross-sectional based on time criteria. Also, the method of collecting information is through field research and the tools used in that questionnaire. Data in this study were collected using stratified cluster sampling method. The sample size according to Cochran's formula is 420 people. In this study, cultural capital is in objective, visualized and institutional dimensions between different groups has been studied. The cultural capital variable had no significant relationship with nutritional lifestyle But viewed from an institutional point of view, cultural capital, which includes validated credentials in various skills, has had a meaningful relationship with the nutritional style; that is, the higher the qualifications the individuals held, the more their inclination has been towards outsourced nutritional style. Finally, it can be concluded that the take a way food style has not yet been able to become a common nutrition style.

کلیدواژه‌ها [English]

  • lifestyle
  • nutrition lifestyle
  • take away food
  • cultural capital
منابع
اﻣﺎﻧﻲ، فیروز؛ رﺣﻴﻤﻲ، الناز؛ نعمتی، علی؛ فرضی‌زاده، فاطمه؛ دیده­وری، المیرا؛ نصیرپور، فاطمه؛ احمدی، فاطمه؛ مهاجری، م.، تذکری، زهرا؛ محمدنیاارنج، علیرضا؛ سوادپور، محمدتقی (1393). ﺑﺮرﺳﻲ وﺿﻌﻴﺖ ﻣﺼﺮف ﻏﺬاﻫﺎی ﻓﻮری (ﻓﺴﺖ‌ﻓﻮدﻫﺎ) در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن اردﺑﻴﻞ. مجله سلامت و بهداشت، 5(2)، 127-137.
امیدی، الهام؛ قاسمی، یارمحمد؛ سپیدنامه، محمد (1401). تحلیل جامعه­ شناختی ذائقۀ نسلی مصرف موسیقی (میدان مطالعه ایل خزل در شهر ایلام). جامعه­ سناسی فرهنگ و هنر، 4(1)، 195-219.
باکاک، رابرت (1398). مصرف، ترجمه خسرو صبری، تهران: شیرازه کتاب ما.
بهار، مهری (1390). مصرف و فرهنگ. تهران: سمت.
 تصدی‌کاری، علی (1391). الگوتغذیه و هویت اجتماعی (مطالعه تجربی فرهنگ مصرف فست‌فودها در شهر رشت).  فصلنامه توسعه اجتماعی، 7(1)، 109-134.
جرموو، جان؛ ویلیامز، لورن (1394). جامعه ­شناسی غذا و تغذیه اشتهای اجتماعی. ترجمه هما زنجانی‌زاده، تهران: جامعه‌شناسان.
 حسنیان، غزاله؛ بنی­ هاشمی، سیدمحسن؛ سبحانی، عبدالرضا (1400). تقابل فرهنگی و دینی محتوای برنامه های غذایی ماهواره ای با اصول سبک زندگی تغذیه ای ایرانی-اسلامی. دین و ارتباطات، 28(1)، 91-118.
دادیپور، سکینه؛ مدنی، عبدالحسین؛ قنبرنژاد، امین؛ صفری مرادی، علی؛ امانی، فیروز؛ حسینی، مرضیه؛ یگانه، حمیده (1393). رفتار تغذیه‌ای عوامل مرتبط با مصرف غذاهای آماده در شهر بندعباس: یک مطالعه مبتنی بر جمعیت.  فصلنامه علمی-پژوهشی آموزش بهداشت و ارتقای سلامت، 2(2)، 77-86.
ذکایی، محمد سعید (1391). فراغت، مصرف و جامعه: گفتارهایی انتقادی. تهران: نشر تیسا.
ذکایی، محمد سعید؛ ودادهیر، ابوعلی و خاشعی، رضا (1395). عوامل موثر بر انتخاب سبک زندگی سلامت محور شهروندان شهر تهران با تاکید بر مصرف رسانه‌ای. مجله جهانی رسانه، 11(1)، 47-65.
ریتزر، جورج (1394). نظریه‌ای جامعه ­شناسی معاصر. ترجمه محسن ثلاثی، تهران: نشر نی.
ساعی، مرضیه (1393). بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با رفتارهای تغذیه‌ای بین نسلی (مورد مطالعه: شهروندان بالای 15 سال شهر تبریز). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز.
علی اکبری، عطیه و تقوایی، مسعود (1399). نظر شهروندان نسبت به وضعیت فست‌فود و عوامل موثر بر توسعه آن (مورد مطالعه: شهروندان اصفهان). مطالعات اجتماعی گردشگری، 8(15)، 249-276.
عینی‌زیناب، حسن؛ سبحانی، سیدرضا (1396). رژیم‌‌های غذایی پایدار و غذاهای سنتی/بومی. مجله علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران، 12(1)، 151-158.
فاضلی، محمد (1398). مصرف و سبک زندگی. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
محسنی، منوچهر (1399). جامعه‌شناسی پزشکی. تهران: انتشارات طهوری.
محمدی، فردین؛ محمدی ­بلبان‌آباد، امجد؛ پیروزی، بختیار؛ افخم‌زاده، عبدالرحیم؛ محمدی، حسین؛ ملکی، علی (1397) بررسی عادت‌واره‌های غذایی و عوامل مرتبط با آن (مورد مطالعه: ساکنان شهر سنندج: سال 1397). فصلنامه سبک زندگی با محوریت سلامت، 4(3)، 1-9.
یوسفی، رسول؛ زارع خلیلی، فتح‌الله؛ مقنی‌پور، مجیدرضا؛ غروی منجیلی، فریبا (1401). تاثیر طبقه و سرمایه‌های اجتماعی و فرهنگی بر سلایق هنری (مورد مطالعه: شهر شیراز، سال 1398). جامعه‌شناسی فرهنگ و هنر، 4(1)، 147-167.
References
-Bugge, A. B. (2011). Lovin'it? A study of youth and the culture of fast food. Food, Culture & Society, 14(1), 71-89.
-Deivanai, P. (2016). Factors influencing to preference of fast-food restaurants. IOSR Journal of Business and Management (IOSR-JBM), 18(8), 20-25.‏
-Fischler, C. (1988). Food, Self and Identity. Social Science Information, 27:275-293.
‏-Schlosser, E. (2012). Fast food nation: The dark side of the all-American meal, Houghton Mifflin Harcourt.
-Stajcic, N. (2013). Understanding culture: Food as a means of communication. Hemispheres. Studies on                                      cultures and Societies, (28), 77-87.  
-Sharma, B. K., Jain, M., & Tiwari, D. (2015). Students' perception towards social media–with special reference to Management Students of Bhopal Madhya Pradesh. International Journal of Engineering and Applied Sciences, 2(1), 258011.‏