تبیین جامعه‌شناختی تأثیر کنش‌های اقتصادی بر رفتار مصرفی (میدان مطالعه: شهر اصفهان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه جامعه‌شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 دانشیار، گروه جمعیت‌شناسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

3 استاد، گروه برنامه‌ریزی اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

4 استادیار، گروه جامعه‌شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

10.22034/scart.2024.140635.1457

چکیده

در دهه‌های اخیر و با بیشتر صنعتی شدن جوامع و رشد شهرنشینی، تغییرات گسترده‌ای در کیفیت زندگی و الگوهای مصرف در جوامع ایجادشده است و به نظر می‌رسد که مصرف به یک ابزار مهم تمایز اجتماعی تبدیل شده است. در نتیجه مصرف از پدیده‌ای صرفاً اقتصادی به پدیده‌ای چندبعدی در زندگی بشر تبدیل شده است. نظریه پردازان همچنین در کنار کنش های اقتصادی، از تقویت خود به عنوان ارزشی که همواره بر شکل گیری الگوی رفتار مصرفی موثر بوده، یاد کرده اند. هدف اصلی پژوهش حاضر تبیین مصرف در شهر اصفهان با تاکید ابعاد اقتصادی و اجتماعی کنش‌های اقتصادی است. ابزار پرسشنامه برای گردآوری داده مورد استفاده قرار گرفته است،که از طریق نمونه گیری خوشه ای توسط 370 نفر از شهروندان اصفهان پاسخ داده شد. تحلیل داده ها نشان داد که شاخص کنش اقتصادی 33درصد بر شکل گیری الگوی رفتار مصرفی موثر است این در حالی است که بعد اقتصادی با ضریب همبستگی و بعد اجتماعی باضریب همبستگی رابطه مستقیم و متوسطی با متغییر وابسته مصرف دارد. همچنین بر اساس نتایج مقایسه میانگین ها متغیر سن نیز بر رفتار مصرفی اثر داشته است و گروه های سنی جوان تمایل بیشتری به مصرف ،نسبت به سایر گروه های سنی مختلف دارند. در پایان پیشنهادهایی برای سیاست‌گذاری در این زمینه، در سطح خرد و کلان ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Sociological explanation of the impacts of economic practices on consuming behaviors (A study on Isfahan city)

نویسندگان [English]

  • Amin Yousefvand 1
  • Mahmud Moshfegh 2
  • Meysam Musaei 3
  • Saeed Madani 4
1 PH. D student of sociology, Tehran Markaz Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Assistant professor, Department of Demography, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran
3 Professor, Department of Social Planning, University of Tehran, Tehran, Iran
4 Assistant professor, Tehran Markaz Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

In recent decades with industrialization and urbanization growth, huge changes have been appeared in life quality and consumption patterns in societies and it seems that consumption has been transformed to a vital tool for social distinction. Therefore, consumption have converted from an economical phenomenon to a multi_dimensional phenomenon in humanʼs life. Theoreticians also mentioned self and reinforcement as an effective value on forming consuming behavior pattern beside economical actions. The main purpose of this article is to explain the economical and social dimensions of economical actions relation with consumption in Isfahan city. Questioner was used as the tool to collect data and was answered by 370 people in who were chosen through cluster sampling. Analyzing data indicates that economical action indicator explain 33 percent of the forming consuming behavior pattern; while economical dimension has the direct and tolerable correlation with consumption, social dimension has a direct and average correlation. Comparing means also show that age as a demographical and factor is also effective on consumingand behavior. Younger categories have more consuming and preferences in comparison with other age categories. In the end some and suggestions were in presented in the micro and macro level for policy making in this field.

کلیدواژه‌ها [English]

  • economical actions
  • economical and social dimensions
  • self- reinforcement
  • age category