شناسایی مولفه های سواد قومی - نژادی در آموزش متوسطه اول: سنتزپژوهی بر اساس مدل روبرتس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

2 استاد، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز

3 دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

4 دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

5 دانشیارگروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

10.22034/scart.2024.141321.1529

چکیده

سواد قومی- نژادی یکی از اَشکال نوظهور سواد با هدف پوشش دادن موضوع مهم قومیت و نژاد در جهان می‌­باشد. هدف پژوهش حاضر شناسایی مؤلفه‌های سواد قومی- نژادی در آموزش متوسطه اول است. رویکرد پژوهش، کیفی و روش آن سنتزپژوهی بر اساس مدل روبرتس است. جامعه پژوهش از ۲۸۹ مقاله داخلی و خارجی در خصوص سواد قومی- نژادی در بازه زمانی ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۳ میلادی و از مجلات معتبر، تشکیل شده‌ است. نمونه پژوهش بر اساس نمونه گیری هدفمند شامل ۴۰ مقاله علمی پژوهشی است که از صافی معیار‌های خاصی عبور کرده اند. جهت روایی و پایایی داده‌ها از چندین پژوهشگر استفاده شد و میزان توافق پژوهشگران ۷۶ درصد محاسبه گردید. تجزیه تحلیل داده‌ها به صورت کدگذاری باز، محوری و منتخب بود. طبق یافته‌ها مؤلفه‌های سواد قومی- نژادی در ۶ بعد و ۲۱ عامل طبقه‌بندی شدند. مؤلفه‌های سواد قومی- نژادی عبارتند از ۱- مفهوم‌شناسی نژاد و قومیت ۲- آشنایی قومی- نژادی ۳- آگاهی از نژادپرستی و قوم گرایی ۴- برابری و عدالت ۵- هویت‌یابی ۶- اخلاق و احترام. نتایج نشان می دهد که نظام آموزشی می­ تواند با گنجاندن مؤلفه‌های سواد قومی- نژادی شناسایی شده در برنامه درسی متوسطه اول، دانش‌آموزانی آگاه از موضوع نژاد و نژادپرستی، دوستدار عدالت برای همه اقوام و نژادها، اهل تعامل و دوستی با همه اقوام ، آشنا به هویت  قومی- نژادی خود و در عین حال پایبند به مولفه های هویت ملی تربیت ­نماید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Identifying the components of ethnic -racial literacy in first secondary education: a synthesis based on the Roberts model

نویسندگان [English]

  • Davoud Azhdari 1
  • Yousef Adib 2
  • Ali Imanzadeh 3
  • Hamdollah Habibi 4
  • Asghar Izadijeyran 5
1 PH. D. student of Educational Sciences, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Tabriz, Tabriz, Iran
2 Professor, Department of Educational Sciences, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Tabriz, Tabriz, Iran
3 Associate Professor, Department of Educational Sciences, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Tabriz, Tabriz, Iran
4 Associate Professor, Department of Educational Sciences, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Tabriz, Tabriz, Iran.
5 Associate Professor, Department of Educational Sciences, Faculty of Law and Social Sciences, University of Tabriz, Tabriz, Iran
چکیده [English]

Ethno-racial literacy is one of the emerging literacies to cover the important issue of ethnicity and race in the world. The current research aims to identify the components of ethnic and racial literacy in primary education. The qualitative research approach and its research synthesis method are based on the Roberts model. The research community consists of 289 articles on ethnic and racial literacy from 2000 to 2023 derived from reputable journals. research articles that passed the entry and exit criteria filter. For the validity and reliability of the data, several researchers were used and the agreement between the researchers was calculated as 76%. Data analysis was open coding, central, and selective. According to the findings, the components of ethnic and racial literacy were classified into 6 dimensions and 21 factors. The components of ethno-racial literacy are 1-conceptualization of race and ethnicity 2-ethno-racial acquaintance 3-awareness of racism and ethnocentrism 4-equality and justice 5-identification 6-ethics and respect. By including the components of ethno-racial literacy identified in the first secondary school curriculum, the educational system can create students who are aware of the issue of race and racism, who love justice for all ethnic groups and races, are interested in ethnic-racial friendship and are familiar with ethnic-racial self-identity and at the same time adhere to the Iranian national identity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ethno-racial literacy
  • ethnicity education
  • racial literacy
  • ethnic-racial‌‌ literacy curriculum
  • ethnicity and race in education

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار