تأثیر رنگ‌آمیزی مندلا بر میزان تمرکز و اضطراب (مطالعۀ دانش‌آموزان دخترسال دوازدهم)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهیدچمران اهواز، اهواز، ایران

2 استاد، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهیدچمران اهواز، اهواز، ایران

3 دانشیار گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهیدچمران اهواز، اهواز، ایران

4 استاد، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهیدچمران اهواز، اهواز، ایران.

10.22034/scart.2024.140915.1484

چکیده

 پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر رنگ‌آمیزی مندلا بر میزان تمرکز و اضطراب دانش‌آموزان دختر سال دوازدهم شهر اهواز در جلسات امتحان انجام شده است. روش کار از نوع آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه و پیگیری یک ماهه بود. جامعه آماری  شامل کلیه دانش‌آموزان دختر پایه دوازدهم در سال تحصیلی (1402-1401) شهر اهواز بودند که با روش نمونه-گیری خوشه‌ای براساس ملاک‌های ورود و خروج انتخاب گردیدند. در ابتدا یک ناحیه آموزشی در شهر اهواز انتخاب شده و سپس تست غربالگری سلامت عمومی برای کلیه دانش‌آموزان دختر مقطع دوازهم انجام شد. از بین دانش‌آموزانی که نمرات بالاتر از نقطه برش به دست آورده بودند، 30 نفر با روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب و به همین روش در دو گروه آزمایش (15=n) و کنترل (15=n )گماره شدند. هر دو گروه در مراحل پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری با استفاده از پرسشنامه های توجه و ذهن آگاهی (براون و رایان، 2003)، و اضطراب امتحان (فریدمن، 1997) مورد ارزیابی قرار گرفتند. گروه آزمایش به مدت 11 جلسه 45 دقیقه‌ای تحت مداخله رنگ‌آمیزی طرح‌های مندلا قرار گرفت اما گروه کنترل هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد. داده‌های پژوهش با استفاده از نرم‌افزار SPSS23 و روش اندازه‌گیری مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد رنگ‌آمیزی مندلا بر کاهش اضطراب امتحان دانش‌آموزان در مرحله پس‌آزمون مؤثر بوده است و اثرات آن در مرحله پیگیری نیز باقی مانده است (05/0>p). اما بر توجه تاثیری نداشته است. بنابر یافته‌های پژوهش می‌توان برای کاهش اضطراب امتحان در دانش‌آموزان دختر از مداخله‌ رنگ‌آمیزی طرح‌های مندلا استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Effects of coloring Mandalas on attention and anxiety among female high school students

نویسندگان [English]

  • Seyede Molod Salaripoor 1
  • Morteza Omidiyan 2
  • Alireza Hajiyakhchali 3
  • Naser Behroozy 4
1 PH.D. Student of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz,, Ahvaz, Iran
2 Professor, Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Shahid Chamran University, Ahvaz, Ahvaz, Iran
3 Associate Professor of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Shahid Chamran University, Ahvaz, Ahvaz, Iran
4 Professor, Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Shahid Chamran University, Ahvaz, Ahvaz, Iran.
چکیده [English]

The present study aimed to investigate the effect of Mandala coloring on the concentration and anxiety of 12th grade female students in Ahvaz city during exam sessions. The method was an experimental design with a pre-test-post-test design with a control group and a one-month follow-up. The statistical population included all 12th grade female students in Ahvaz city in the academic year (1401-1402), who were selected using cluster sampling method based on inclusion and exclusion criteria. Initially, an educational district in Ahvaz city was selected and then a general health screening test was conducted for all 12th grade female students. From among the students who had obtained scores above the cut-off point, 30 people were selected by random sampling method and assigned to two experimental groups (n=15) and control groups (n=15) in the same way. Both groups were assessed at pre-test, post-test, and follow-up using the Attention and Mindfulness Questionnaires (Brown and Ryan, 2003) and Test Anxiety (Friedman, 1997). The experimental group underwent a mandala coloring intervention for 11 45-minute sessions, but the control group did not receive any intervention. The research data were analyzed using SPSS23 software and the repeated measures method. The results showed that mandala coloring was effective in reducing students' test anxiety at the post-test stage and its effects remained at the follow-up stage (p<0.05). However, it did not affect attention. According to the research findings, mandala coloring intervention can be used to reduce test anxiety in female students.

کلیدواژه‌ها [English]

  • concentration
  • Test anxiety
  • coloring Mandalas

مراجع

آزادمند، نسیم (1403). رابطه سرمایه روانشناختی و مهارت­های ذهن­ آگاهی با ضطراب امتحان دانشجویان روان شناسی. مجله روانشناسی هورین، د1 (1)، 44-33.
اخوان ­تفتی، مهناز و امیری، بنت‌الهدی (1393). بررسی توجه انتخابی دیداری دانش‌آموزان نارساخوان و عادی. مطالعات روان‌شناختی دانشگاه علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه الزهرا (س)، 10 (3)، 29-46.  
افراشته، مجید و باقری، پرویز (1400). مقایسة اثربخشی رنگ‌آمیزی و بازی‌درمانی گروهی بر اضطراب و حرمت خود دانش­آموزان با اختلال نارسایی توجه /بیش فعالی. ویژه‌نامه اختلالات هیجانی-رفتاری، 2 (162)، 48-37.
ایزدی­ فرد، راضیه؛ صبحی، ناصر و ارجمندنیا، علی­ اکبر (1396). بررسی اثربخشی تعامل والد-کودک در بهبود توجه پایدار دانش ­آموزان. مجله روان‌شناسی مدرسه، 6 (1)، 25- 7.
برزآبادی، زهرا (1398). تأثیر رنگ‌آمیزی مندلا بر سطح توجه و کارکردهای اجرایی کودکان مبتلا به نقص توجه و بیش­فعالی سن مدرسه (12-7 ساله). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی.
باعزت، فرشته؛ صادقی، منصوره­سادات؛ ایزدی فرد، راضیه و رویین­ زاده، شرمین (1391). اعتباریابی و رواسازی آزمون اضطراب فریدمن: فرم فارسی. مطالعات روان‌شناختی،  8(1)، 66-51.
پورافکاری، نصرت­الله (1368). فرهنگ جامع روان­شناسی-روانپزشکی. انگلیسی-فارسی (جلد1)، تهران: انتشارات فرهنگ معاصر.
جوکاری، مهناز و حسام ­پور، سعید (1401). برساخت بدن و هویت­ یابی دختران در رمان نوجوان ایرانی؛ بررسی موردی: آثار عباس جهانگیریان. فصلنامه علمی جامعه­ شناسی فرهنگ و هنر، 4 (3)، 66-4.
حسینی ­صدر، علیرضا؛ عبادی، متینه؛ محمدنژاد، عارفه و بشرپور، سجاد (1401). اثربخشی نقاشی­ درمانی مبتنی بر ذهن­ آگاهی بر ابرازگری هیجان در دانش­آموزان دختر دارای اضطراب امتحان: یک مطالعه نیمه­ تجربی. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، 21، 728-715.
حسینی، مهسا؛ برزآبادی، زهرا؛ مسلمی، اعظم؛ بداقی، فاطمه، فرزان­آذر، فرشته (1402). تأثیرمندی مندلادرمانی بر اضطراب، شدت درد و دیسترس در دیسمنوره اولیه: یک مطالعه کارآزمایی بالینی. مجله زنان، مامایی و نازایی ایران، 26 (6)،  93-83.
حلت، احمد؛ باشکرزاده، شهره؛ افروز، غلام­علی و کامکاری، کامبیز (1393). مقیاس‌های هوش وکسلر کودکان نسخه چهارم wisc-IV. تهران: نشر علم استادان.
داروئی، پریسا (1395). تصویرسازی خاطرات به­ مثابه روشی در طراحی بسته هنردرمانی بیانگر با رویکرد وحدت­مدار و تأثیر آن در بهزیستی ذهنی زنان. رساله دکتری رشته پژوهش هنر، دانشگاه هنر اصفهان.
دادستان، پریرخ (1374). سنجش و درمان اضطراب امتحان. مجله روان­شناسی، 60-31.
داوری ابنوی، سیما و ساداتی، سمیه (1402). اثربخشی مداخلة ذهن آگاهی مبتنی بر هنر بر اضطراب دانش‌آموزان با ناتوانی یادگیری. نشریة توانمندسازی کودکان استثنایی، 14 (1)، 15-1.
روزرخ، زهرا و امیرفخرایی، آزیتا (1396). اثربخشی رنگ‌آمیزی­درمانی به روش طرح‌های مندلا بر اضطراب دانش­آموزان دختر دوره دوم مقطع ابتدایی. مجله مطالعات روان‌شناسی و علوم تربیتی، 3 (3)، 86-74.
زارع، حسین و نظری، مرتضی (1400). مقدمه ای بر روانشناسی شناختی کاربردی. تهران: انتشارات ارجمند.
ساج، عطا و اخوان­ثالث، فریدون (1373). هنردرمانی. تهران، نشر مؤسسه خدمات فرهنگی رسا.
سلیمانی، اسماعیل (1392) اثربخشی کارکردهای اجرایی و بازی‌درمانی مبتنی بر توجه در بهبود ویژگی‌های عصب-روان شناختی و تحصیلی دانش­آموزان ناتوان در ریاضی. پایان‌نامه دکتری رشته روان‌شناسی عمومی، دانشگاه محقق اردبیلی.
سیاووشی ­فر، نسیم؛ تجلی، پریسا و شریعت باقری، محمدمهدی (1399). اثربخشی برنامه داوسون گوئید بر بهبود توجه، حافظه فعال و بازداری رفتاری دانش‌آموزان نارسا خوان. مجله ناتوانی‌های یادگیری، 10 (1)، 129-110.
شروود، پاتریشا (1393). هنر شفابخشی گِل­درمانی. تهران: نشر دانژه.
شهابی، روح‌الله (1398). آیا حافظة کاری برای فرآیندهای استدلالی در کودکان اهمیت پیشابندی دارد؟ مباحث نظری همراه با دلالت‌های کاربردی. تفکر و کودک، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. 7 (2)، 23-1.
شهیدیان­ زاده، مهران (1399). اثربخشی آموزش راهبردهای خودتنظیمی بر توجه انتخابی و توجه پایدار دانش ­آموزان نارساخوان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته روان‌شناسی گرایش آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه علامه طباطبایی.
صادقی، هاشم (1399). پیش‌بینی عملکرد بازیکنان نوجوان والیبال بر اساس نمرات حافظة کاری. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته رفتارحرکتی-گرایش یادگیری و کنترل حرکتی.
صمیمی، زبیر؛ فرید، ابوالفضل؛ حبیبی، رامین و مصرآبادی، جواد (1398). مقایسه اثربخشی آموزش حافظة کاری هیجانی و آموزش حافظة کاری خنثی بر کارکردهای شناختی و علائم اضطراب امتحان دانشجویان. فصلنامه روان‌شناسی شناختی، 7 (2)، 68-52.
عبداللهی، محمدحسین و زارع، حسین (1398). روانشناس شناختی. تهران: انتشارات سمت.
گلزاری، محسن (1398). تأثیر برنامه آموزش حافظة کاری در دانش ­آموزان متوسطه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه بیرجند.
فیاضی­پور، فاطمه (1399). اثربخشی هنردرمانی مبتنی بر ذهن ­آگاهی بر اضطراب و تنظیم هیجان پرستاران زن دارای علائم اضطرابی شهر اهواز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته روان­شناسی گرایش بالینی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی چمران اهواز.
قاسمی، پروانه (1395). بررسی جنبه­ های هنردرمانی با استفاده از تصویرسازی بر افراد آسیب‌دیده اجتماعی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
قمرانی، امیر؛ رئیس­پور، علی‌اکبر و خدادادی، مهدی (1400). تأثیر آموزش کارکردهای اجرایی مضر بر حافظة کاری و عملکرد توجه دانش­آموزان و ادراک اختلال یادگیری ریاضی. نشریه پژوهش در آموزش ریاضی، 2 (2)، 45-31.
قمری، حسین؛ بصیر، سیدمحمد؛ فرزانه، عسگر و قوی­بازو، عفت (1398). اثربخشی مندلادرمانی در کاهش اضطراب نوجوانان. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی دانشگاه علامه طباطبایی، 10 (40)، 112-99.
محتاج، مرضیه (1398). اثربخشی هنردرمانی بر پایه نقاشی بر میزان اضطراب اجتماعی دانش آموزان دختر پایه چهارم ابتدایی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته روان­شناسی عمومی، دانشگاه علامه طباطبایی.
مرادی­ کلارده، پریسا و نریمانی، محمد (1401). کاربرد هنردرمانی در اختلالات طیف اتیسم: ویژگی‌ها و منطق درمانی (یک مطالعه مروری نظام‌مند). مجله رویش روان‌شناسی، 11 (1)، 58-47.
 مرادی، محمدرضا و کیانی، محبوبه (1399). اثربخشی تمرین­های عملی عصب روان‌شناختی بر بهبود کارکردهای اجرایی و دامنه توجه دانش‌آموزان با اختلال یادگیری خواندن. فصلنامه علمی عصب روان‌شناسی، 6 (4)، 59-43.
موحد، احمد؛ عباسی، زهره و افتخاری­زاده، زینب (1400). اثربخشی آموزش شطرنج بر تقویت حافظه دیداری و بهبود توجه دانش‌آموزان پسر پایه پنجم دبستان. فصلنامه علمی تخصصی پژوهش در آموزش ابتدایی، 3 (5)، 38-29.
هاشمی، زهره (1401). اثربخشی درمان فراشناختی مبتنی بر آموزش‌های کارکردهای اجرایی مغز بر  سندروم شناختی-توجهی دانش­ آموزان مبتلا به اضطراب اجتماعی. راهبرهای آموزش در علوم پزشکی، 15 (2)، 130-122.
یافه، آنیلا (1388). کارل گوستاو یونگ: واژه­ها و نگاره­ ها. ترجمه: رضا رضایی و مهناز خزائیلی، تهران: نشر افکار.
References
Abbing, A. C., Baars, E. W., Van Haastrecht, O., & Ponstein, A. S. (2019). Acceptance of anxiety through art therapy: a case report exploring how anthroposophic art therapy addresses emotion regulation and executive functioning. Case reports in psychiatry, 2019(1), 4875381.
Atkinson, R. C., & Shiffrin, R. M. (1968). Human memory a proposed system and it's component processes. The Psychology of Learning and Motivation, Vol. 2. New York: Academic Press.
Angellim, C., Satiadarma, M. P., & Subroto, U. (2020, December). Mandala drawing for reducing test anxiety in college student. In The 2nd Tarumanagara International Conference on the Applications of Social Sciences and Humanities (TICASH 2020) (pp. 451-456). Atlantis Press.
Baddeley, A. D. (2017). Modularity, working memory and language acquisition. Second Language Research, 33(3): 229-311.
Campenni EC. & Hartman (2019). The effect completing mandalas on mood, anxiety, and state mindfulness. Journal of the American Art Therapy Association, 2019; 37 (1): 25-33.
Chen, H., Liu, C., Zhang, A., Lu, W. Q., Wu, K., & Chiou, W. K. (2019). How flow and mindfulness interact with each other in mindfulness-based augmented reality mandala coloring activities. Frontiers in Psychology, 14, 1301531. adolescents. School Psychology International, 39 (3): 251–272.
Daudén Roquet, C., Sas, C., & Potts, D. (2023). Exploring Anima: a brain–computer interface for peripheral materialization of mindfulness states during mandala coloring. Human–Computer Interaction, 38(5-6), 259-299.
Eysenck, W Michael, Tikin, Mark (2022). Psychology of Human Behavior. Aizh publication.
Edward, T. C., & Adam, F. (2009). Individual differences, judgement biases and theory-of-mind: deconstructing the intentional action side effect asymmetry. Journal of Research in Personality, 43(1), 18-24.
Friedman I. & Bendas-Jacob O. (1997). Measuring perceived test anxiety in adolescents: A self-report scale. Educational and Psychological Measurement, 57: 1046-1053
Feen-Calligan H, Grasser LR, Smigels J, McCabe N, Kremer B, Al-Zuwayyin A, et al. (2023). Creating through COVID: Virtual art therapy for youth resettled as refugees. Art Therapy, 40(1):22-30.
Gliko, B.T., Espe –pfeifer, P., Selden, J., Escalona, A., & Golden, C.J. (2000). Validity for digit span at a test for working memory in dementia. Archives of clinical neuropsychology, 15(8).
Green, E. J., Drewes, A. A., & Kominski, J. M. (2013). Use of mandalas in sungian play therapy with adolescents diagnosed with ADHD. International Journal of Play Therapy, 22(3), 159–172.
Hinz, L. D. (2009). Expressive therapies continuum: A framework for using art in therapy New York, NY: Routledge.
Holmquist, G., Larsson, I., Roxberg, A., & Lundquist-Persson, C. (2017). What art therapists consider to be patient's inner change and how it may appear during art therapy? The Arts in Psychotherapy, 56, 45-52.
Hopfinger, J. B., & Slotnick, S. D. (2020). Attentional control and executive function on event-based prospective memory for different forms learning disability. Frontiers in Psychology, 12, 164.
Jakobsson Støre, S., & Jakobsson, N. (2022). The effect of mandala coloring on state anxiety: a systematic review and meta-analysis. Art Therapy, 39(4), 173-181.
Logan, G. D. (2004). Cumulative progress informal theories of attention. Annu.Res. Psychol, 55, 207-234.
Lorentzsen, K. (2019). The mandala as response art: A method for centering, containing, and exploring. Capstone thesis Lesley University.
Manolopoulou-Sergi, E. (2004). Motivation within the information processing model of foreign language learning. System, 32(3), 427-441.
Morris, B. M., & Lonigan, C. J. (2022). Whatcomponents of working memory are associated with children's reading skills? Learning and Individual Differences, 95, 102114.
MehmoodNoor, S., Saleem, T., Azmat, J., & Arouj, K. (2017). Mandala-coloring as a therapeutic intervention for anxiety reduction in university students. Pak Armed Forces Med 2012, 67(6), 904-907.
Numberg, M. (1996). Dynamically oriented art therapy: It's principles and practises ill histrated with three case studies. New York: Grun and Stratton.
Nancy & Kaser. (2005). Can coloring mandalas reduce anxiety? Art Therapy: Journal of the America Art Therapy Association, 22(2), 81-85.
Ramos, L. (2019). Exploring the effect of coloring mandalas on student's math anxiety in business statistics courses. Business, Management and Education, 17 (2), 134-151.
Rodak, J. A. (2017). PTSD's True color; Examining the effect of a short-term coloring intervention on the stress, anxiety and working memory of veterans with PTSD. UNF Graduate Theses and Dissertations, 749.
Rayan, R., & Brown, Kw. (2003). Why we don't need. Self-esteem on fundamental and contingent love, and mindfulness. Psychology Inquiry 2003, 14(3), 27-82.
Song J, Chang L, Zhou R. Effect of test anxiety on visual working memory capacity using evidence from event-related potentials. Psychophysiology. 2022; 59(2): e13965. oi:10.1111/psyp.13965.
Sarason, S., & Mandler, G. (1989). Some correlate of test anxiety. Journal of Abnormal and Social Psychology, 47, 810-817.
Schwizer, C. (2020). Art therapy for children diagnosed with autism, spectrum disorder shows superior performance on the adult embedded figures test. Res Autism Spectrum, 8(2), 1-7.
Slayton, S. C., D'Archer, J., & Kaplan. F. (2010). Outcome studies on the efficiency of art therapy: A review of findings. Art Therapy Journal of the American Art Therapy Association, 23(7), 108-119.
Wang, T. H., & Kao, C. H. (2022). Investigating factors affecting studentacademic achievement in mathematics andscience: cognitive style, self-regulatedlearning, and working memory. Instructional Science, 50(5), 789-806.
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار