احیاء زندگی شبانه در بافت فرسوده شهری خیابان لاله‌زار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار،گروه معماری، دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران.

https://doi.org/10.34785/J016.2021.979

چکیده

بافت فرسوده شهری بخش بزرگی از شهر‌های ایران را تشکیل می‌دهد بسیاری از مناطق تهران با چنین مسائلی رو‌به‌رو است و لزوم ساماندهی این فضا‌های شهری بیشتر بر ما آشکار می‌شود. لذا مفهومی به نام زندگی شبانه به وجود می‌آید که به تشویق فعالیت‌های گوناگون اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در ساعات بیشتری از شبانه‌روز توجه دارد. استفاده شبانه‌روزی از فضا نه تنها آن را مستهلک نمی‌کند؛ بلکه حضور و فعالیت مستمر شهروندان را بر آن اهمیتی می-بخشد که چه مردم و چه مدیران شهری در حفظ و نگهداری آن کوشاتر می‌گردند. در این مقاله با توجه به شاخص‌های موثر بر زندگی شبانه و نیز شناخت کلی از ویژگی‌های مختلف شهر تهران و ویژگی‌های محدوده تاریخی لاله‌زار به ارائه راهکارهایی در جهت ایجاد کاربری پیشین به منظور سرزندگی، کاهش آسیب‌های اجتماعی و کالبدی، جذب سرمایه و بازگرداندن هویت اصلی این محدوده پرداخته شده است. این مقاله، بنا بر ماهیت موضوع از دو روش کیفی و کمی، استفاده شده است. در ادامه داده‌های مورد نیاز از جامعه آماری منتخب جمع‌آوری شده و پس از دسته‌بندی و استخراج با روش آماری SPSS مورد تحلیل قرار گرفته‌ است. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که شاخص‌های زندگی شبانه از جمله احساس امنیت، دسترسی به حمل و نقل عمومی، جذابیت و زیبایی فضا، افزایش ساعات فعالیت‌ها و همچنین برگرداندن کاربری گذشته در ساعاتی از شب می‌تواند موجب جذب مردم و پویایی این فضا باشد و نیز هویت اصلی این خیابان را تا حدودی به آن باز گرداند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Revitalizing Nightlife in deteriorated Urban Fabric- Case Study Laleh-Zar Street

نویسنده [English]

  • Marzieh Azad Armaki
Assistant Professor, Department of Architecture, Faculty of Architecture and Urban Design Engineering, Tarbiat Dabir Shahid Rajaei University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Urban deteriorated fabrics is a large part of Iran's cities, exacerbated by the aging of the fabric. Many metropolitan areas in Tehran also face such problems. As a result, the need to organize these urban spaces has become more and more evident, thus by changing lifestyles, residents of cities at leisure, at night and out of work hours, have fun and entertainments that contribute to the liveliness of urban environments. Night time use of space not only does not depreciate it, but the continued presence and activity of citizens makes it more important for people and city managers. This paper, according to the indices affecting night life, as well as the general knowledge of various features of Tehran and the features of the historical range of Laleh-Zar as a case study, is to provide strategies for creating previous use, this is to increase vitality, reduce damage of social and physical education, attract capital and restore main identity of the area. In the present study, two different methods, observation and questionnaire have been used. The required data has been collected, classified and extracted and therefore analyzed by SPSS statistical method. Finally, results indicate night-time indices such as sense of security, access to public transportation, attractiveness and beauty of space, increase hours of activity, as well as the recovering previous use of space. Night can attract people and the dynamics of the space, which reduces social and physical damage and also restores the main identity of the street.
Urban deteriorated fabrics is a large part of Iran's cities, exacerbated by the aging of the fabric. Many metropolitan areas in Tehran also face such problems. As a result, the need to organize these urban spaces has become more and more evident, thus by changing lifestyles, residents of cities at leisure, at night and out of work hours, have fun and entertainments that contribute to the liveliness of urban environments. Night time use of space not only does not depreciate it, but the continued presence and activity of citizens makes it more important for people and city managers. This paper, according to the indices affecting night life, as well as the general knowledge of various features of Tehran and the features of the historical range of Laleh-Zar as a case study, is to provide strategies for creating previous use, this is to increase vitality, reduce damage of social and physical education, attract capital and restore main identity of the area. In the present study, two different methods, observation and questionnaire have been used. The required data has been collected, classified and extracted and therefore analyzed by SPSS statistical method. Finally, results indicate night-time indices such as sense of security, access to public transportation, attractiveness and beauty of space, increase hours of activity, as well as the recovering previous use of space. Night can attract people and the dynamics of the space, which reduces social and physical damage and also restores the main identity of the street.
Urban deteriorated fabrics is a large part of Iran's cities, exacerbated by the aging of the fabric. Many metropolitan areas in Tehran also face such problems. As a result, the need to organize these urban spaces has become more and more evident, thus by changing lifestyles, residents of cities at leisure, at night and out of work hours, have fun and entertainments that contribute to the liveliness of urban environments. Night time use of space not only does not depreciate it, but the continued presence and activity of citizens makes it more important for people and city managers. This paper, according to the indices affecting night life, as well as the general knowledge of various features of Tehran and the features of the historical range of Laleh-Zar as a case study, is to provide strategies for creating previous use, this is to increase vitality, reduce damage of social and physical education, attract capital and restore main identity of the area. In the present study, two different methods, observation and questionnaire have been used. The required data has been collected, classified and extracted and therefore analyzed by SPSS statistical method. Finally, results indicate night-time indices such as sense of security, access to public transportation, attractiveness and beauty of space, increase hours of activity, as well as the recovering previous use of space. Night can attract people and the dynamics of the space, which reduces social and physical damage and also restores the main identity of the street.
Urban deteriorated fabrics is a large part of Iran's cities, exacerbated by the aging of the fabric. Many metropolitan areas in Tehran also face such problems. As a result, the need to organize these urban spaces has become more and more evident, thus by changing lifestyles, residents of cities at leisure, at night and out of work hours, have fun and entertainments that contribute to the liveliness of urban environments. Night time use of space not only does not depreciate it, but the continued presence and activity of citizens makes it more important for people and city managers. This paper, according to the indices affecting night life, as well as the general knowledge of various features of Tehran and the features of the historical range of Laleh-Zar as a case study, is to provide strategies for creating previous use, this is to increase vitality, reduce damage of social and physical education, attract capital and restore main identity of the area. In the present study, two different methods, observation and questionnaire have been used. The required data has been collected, classified and extracted and therefore analyzed by SPSS statistical method. Finally, results indicate night-time indices such as sense of security, access to public transportation, attractiveness and beauty of space, increase hours of activity, as well as the recovering previous use of space. Night can attract people and the dynamics of the space, which reduces social and physical damage and also restores the main identity of the street.
Urban deteriorated fabrics is a large part of Iran's cities, exacerbated by the aging of the fabric. Many metropolitan areas in Tehran also face such problems. As a result, the need to organize these urban spaces has become more and more evident, thus by changing lifestyles, residents of cities at leisure, at night and out of work hours, have fun and entertainments that contribute to the liveliness of urban environments. Night time use of space not only does not depreciate it, but the continued presence and activity of citizens makes it more important for people and city managers. This paper, according to the indices affecting night life, as well as the general knowledge of various features of Tehran and the features of the historical range of Laleh-Zar as a case study, is to provide strategies for creating previous use, this is to increase vitality, reduce damage of social and physical education, attract capital and restore main identity of the area. In the present study, two different methods, observation and questionnaire have been used.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Identity
  • Nightlife
  • Urban space
  • Vitality
انوار، عبداالله (1372). غرب خیابان لاله‌زار. تهران: انتشارات روشنگران.
باومن، زیگمونت (۱۳۸۳). عشق سیال، در باب ناپایداری پیوندهای انسانی. ترجمه عرفان ثابتی، تهران: نشر ققنوس
برومند، فریدون (1387). خیابان لاله زار. معمار، 53.
بصیری مژدهی، رضا، محملی، حمیدرضا (1391). منظر شبانه در تهران. مجله علمی منظر، 21.
بلیکی، نورمن (۱۳۸۴). طراحی پژوهش­های اجتماعی. ترجمه حسن چاوشیان، تهران: نشر نی.
پارسی، محمدرضا (1387). ساختمان‌های لاله‌زار. نشریه معمار، 10- 4. 
پاکزاد، جهانشاه (1382). معیارهای کیفی سنجش فضا. آبادی، 39.
ترک زاده، نغمه ( 1380). ظهور و افول لاله‌زار. نشریه شهرداری ها، 3 (34)، 21- 16. 
تهامی، داریوش، حدادی، نصر الله ( 1385). گذری بر تهران. تهران: انتشارات ایشمی فرد.
چپ من، دیوید (1386). آفرینش محلات و مکانها در محیط انسان ساخت. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
حاج زوار، نازنین (1389). باز زنده‌سازی خیابان لاله‌زار با تکیه بر خاطره جمعی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، پردیس هنرهای زیبا، دانشکده معماری.
حافظ پناه، محمدرضا ( 1383). مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی. تهران: انتشارات سمت.
حبیبی، سید محسن ( 1387). مسیر پیاده‌ گردشگری. نشریه هنرهای زیبا، 9، 43 – 51.
حبیبی، محسن ( 1378). فضای شهری حیات واقعه‌ای و خاطره‌های جمعی. نشریه صفه، 28.
حبیبی، محسن ( 1386). مرمت شهری. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
حبیبی، محسن،( 1388). زندگی شهری، نور، شهر. مجله معماری و فرهنگ، 35.
خستو، مریم، سعیدی رضوانی، نوید ( 1389). عوامل مؤثر بر سرزندگی فضاهای شهری. هویت شهر، 4 (6)، 24-37. 
خشنود، مهرنوش ( 1390). بازیابی فضاهای جمعی در بافت‌های تاریخی در جهت هویت بخشی به فضا. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده معماری، دانشگاه تهران.
سرلک، ملیکا ( 1۳۹۷) زندگی شبانه در بافت فرسوده شهری با ایجاد کاربری پیشین (نمونه موردی خیابان لاله‌زار). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشکده معماری.
شهری جعفری ( 1383). طهران قدیم. تهران: انتشارات معین.
صالحی، اسماعیل و همکاران ( 1390). بررسی راهکارهای ارتقا سرزندگی در بافت های فرسوده: مطالعه موردی محله جولان همدان. نشریه شهر نقش پردازان، 1 (3)، 19-24.
فلیک، اووه (۱۳۸۷). درآمدی بر تحقیق کیفی. ترجمه هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
کریمان، حسین ( 1355). تهران در گذشته و حال. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
گلکار، کوروش ( 1386). مفهوم کیفیت سرزندگی در طراحی شهری. 44.
لطفی، سهند ( 1391). تبارشناسی بازآفرینی شهری از بازسازی تا نوزایی. تهران: انتشارات آذرخش تهران.
مدنی‌پور، علی ( 1387). طراحی فضاهای شهری. تهران: انتشارت پردازش.
مهدیار، محمد و همکاران ( 1378). اسناد تصویری شهرهای ایرانی دوره قاجار. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی. 
میرزاده واقفی، سعیده سادات، رجامنه، محمد علی ( 1387). معرفی گیاهان کاشته شده در سطح شهر تهران. مجله زیست شناسی ایران، 21 (2)، 298، 314.
نائب، علی ( 1391). ساماندهی فضایی بافت فرسوده محدوده لاله زار با رویکرد برنامه ریزی مشارکتی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور، دانشکده علوم اجتماعی و ا قتصادی گروه علمی جغرافیا.
نجمی، ناصر ( 1356). دار الخلافه تهران. تهران: انتشارات امیرکبیر.
نوربخش، مسعود ( 1381). تهران به روایت تاریخ. تهران: نشر علم.
هایدگر، مارتین ( 1388). مفهوم زمان. ترجمه نادر پدر نقشه، تهران: نشر پرسش.
هدایت، رضاقلی ( 1339). روضه الصفای ناصری. قم: انتشارات حکمت.
Carmona, M. (2003). Public Place, Urban Spaces: the Dimensions of Urban Design. London: Architectural press.
Bianchini, F. (1995). Night cultures, night economies. Planning Practice & Research10(2), 121-126.
Chatterton, P. G. N. (200). Profit, Fun and Disorder in the Contemporary City'. Entertainment and Sports Law Journal, 1(2), 23-49. 
Chatterton, P., Hollands, R. (2003) Producing nightlife in new urban entertainment economy: corporatization, branding and market segmentation. International Journal of Urban and Regional Research. 27 (2), 85-361.