تجربه زیسته و نظام معنایی زنان بیخانمان از خانواده مطالعه موردی: زنان بیخانمان مقیم مرکز اقامتی مهر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی، پردیس البرز دانشگاه تهران، تهران، ایران.

https://doi.org/10.34785/J016.2021.609

چکیده

تجربه زیسته و نظام معنایی زنان بیخانمان از خانواده
مطالعه موردی: زنان بیخانمان مقیم مرکز اقامتی مهر
چکیده
امروزه بیخانمانی، یکی از واقعیت‌های اجتماعی جامعه جهانی است که خود را در فرم‌ها و اشکال مختلف همچون کانتینرخوابی، کارتن‌خوابی و... نشان داده است. شاید بارزترین فرم بیخانمانی را بتوان در کارتن‌خوابی مشاهده کرد. هدف اصلی تحقیق حاضر فهم نظام معنایی زنان بیخانمان از تجربه زیسته خانوادگی ایشان است. به عبارتی مسأله تحقیق این است که زنان بیخانمان در بستر زیست‌جهان‌شان چه نظام معنایی مشترکی در نسبت با خانواده دارند؟ در این راستا فهم قواعد ضمنی خانواده در شرایط فقدان و در وضعیت بیخانمانی نیز هدف تحقیق است. این تحقیق با رویکرد کیفی و با روش پدیدارشناسی از خلال تکنیک‌هایی همچون مشاهدات مشارکتی و گفت‌وگوهای عمیق انجام شده است. با توجه به یافته‌های تحقیق این نتیجه حاصل شد که نظام معنایی زنان بیخانمان از خانواده را می‌توان حول دو مقوله مرتبط با «خانه» و «بدن» صورت‌بندی کرد. در واقع «احساس آوارگی» و «بدن بیخانمان» مقولات ضرورتا مشترک همه زنان بیخانمان از تجربه خانواده بود. همچنین با توجه به التفات این تحقیق به شرایط فقدان خانواده در وضعیت بیخانمانی، در ارتباط با تجربه زیست زنان بیخانمان از خانواده، چند قاعده ضمنی خانواده نیز آشکار شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Lived experience and semantic system of homeless women from the family Case study: Homeless women living in Mehr Residential Center

نویسندگان [English]

  • Seyed Mehdi Etemadyfard 1
  • Masoumeh Ekrami Hesari 2
1 Associate Professor, Department of Sociology, Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran
2 PhD Student in Sociology, Pardis Alborz, University of Tehran, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Lived experience and semantic system of homeless women from the family
Case study: Homeless women living in Mehr Residential Center

Abstract
Today, homelessness is one of the social realities of the world community, which has shown itself in various forms, such as sleeping containers, sleeping cartons, and so on. Perhaps the most obvious form of homelessness can be seen in the sleeping carton. The main purpose of this study is to understand the semantic system of homeless women from their lived family experience. In other words, the question of research is what common sense system do our homeless women have in relation to the family in their life-world context? In this regard, understanding the implicit rules of the family in the absence and in the situation of homelessness is the aim of the research. This research has been done with a qualitative approach and phenomenological method through techniques such as participatory observations and in-depth conversations. According to the research findings, it was concluded that the semantic system of homeless women in the family can be formulated around two categories related to "home" and "body". In fact, "feeling homeless" and "homeless body" were necessarily common categories of all homeless women in the family experience. Also, due to the attention of this study to the conditions of family absence in the situation of homelessness, in connection with the life experience of homeless women from the family, some implicit rules of the family were revealed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Homeless Woman
  • Family
  • Semantic System
  • Lived Experience
  • Sleeping Carton
-­ آزاد ارمکی، تقی. (1393). خانواده ایرانی. تهران: نشر علم.
-­ ایمان، محمدتقی. (1391). روش­شناسی تحقیقات کیفی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
-­ بهنام، جمشید. (1383). تحولات خانواده. ترجمه محمدجعفر پوینده، تهران: نشر ماهی.
-­ صدیق ­سروستانی، رحمت‌الله و نصراصفهانی، آرش. (1389). اعتیاد، طرد اجتماعی و کارتن‌خوابی در شهر تهران. بررسی مسائل اجتماعی ایران، 1 (4): 1-18.
-­ علیوردی­ نیا، اکبر. (1390). جامعه­ شناسی کارتن­ خوابی. تهران: انتشارات جامعه ­شناسان.
-­ گاردنر، ویلیام. (1386). جنگ علیه خانواده. ترجمه معصومه محمدی. تهران: انتشارات دفتر مطالعات و تحقیقات زنان.
Gewirtz, A., Medhanie A. (2008). Psychosocial Status of Homeless Children and Youth in Family Supportive Housing. American Behavioral Scientist. 51 (6): 810-823.
Parkinson, Sh.; Cal, A. & Deborah, D. (2020). Family relationships and LGBT first homelessness in Australia: What do we know and where should we go? doi/citedby/10.1177/1440783320927087.
­ Smith, H. (2008). Searching for kinship, the Creation of Street families among homeless youth. American Behavioral Scientist. 51 (6): 756-771.
Torres. A.; Garcia-Carrasquillo. A. & Nogueras. J. (2010). Sociodemographic Variables, Childhood Characteristics, and Family Risk Factors for Homelessness: A “Puerto Rican Paradox?”. Hispanic Journal of Behavioral Sciences, 32(4): 532– 548.
Tyler, K. A. (2006). A Qualitative Study of Early Family Histories and Transitions of Homeless Youth. Journal of Interpersonal Violence. 21 (10): 1385-1393.