کولبری، برآیندِ سیاست‌های معطوف به توسعه‌نیافتگی (مطالعۀ کیفی کولبران شهر پاوه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد جامعه شناسی، واحد اسلام آباد غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلام آبادغرب، ایران

2 دانشیار گروه جامعه شناسی، واحد اسلام آبادغرب، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلام آبادغرب، ایران.

https://doi.org/10.34785/J016.2021.298

چکیده

پدیدۀ کولبری ریشه در مناسبات اقتصادیِ مسلط بر نواحی مرزی در دهه‌های اخیر دارد. هدف این پژوهش، مطالعه این پدیده از دریچۀ چگونگی تفسیر آن از دیدگاه کولبران شهرستان پاوه است. داده‌های این مطالعه کیفی از طریق مصاحبه عمیق و نیمه­ساختاریافته گردآوری شده و از روش نظریه زمینه‌ای برای تحلیل داده‌ها استفاده شده است. نمونه‌گیری به صورت هدفمند تا مرحله اشباع نظری با 30 نفر از مطلعین کلیدی مصاحبه ادامه یافت. اطلاعات به­دست­آمده در قالب 34 مفهوم، 6 مقوله عمده و در نهایت یک مقوله هسته‌ای کدگذاری و تحلیل شدند. مقولات عمده عبارت‌اند از: اکولوژی منطقه، فشار ساختاری درونی، نابسامانی اقتصادی در منطقه مرزی، فشارهای ناشی از ساختار بیرونی، تضعیف شیوه‌های سنتی تولید، روابط خویشاوندی و قرابت فرهنگی. مقوله هسته‌ای که سایر مقولات را شامل می‌شود عدم­توسعه و رشد اقتصادی است. نتایج پژوهش حاضر نشان می‌دهد که پدیده کولبری به­مثابه امری تاریخی و بسترمند ناشی محرومیت‌ها و محدودیت‌های اقتصادی، جغرافیایی، سیاسی، فرهنگی و امکانات معیشتی و مرزبندی‌های ناخواسته است. این پدیده از نظر مرزنشینان به­عنوان یگانه راه گریزناپذیر در واکنش به عدم­توسعه و رشد اقتصادی در ابعاد گوناگون وضعیت اقتصادی، خویشاوندی و قرابت فرهنگی حاکم بر منطقه می­باشد که نظام اجتماعی می‌تواند متناسب با این خواسته‌ها و نیازهای مرزنشینان برنامه‌ریزی در ابعاد کوتاه‌مدت، میان‌مدت و طولانی‌مدت اقدام نماید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Kolbari, the outcome of policies oriented to underdevelopment (A qualitative study of Kolbars in Pave city)

نویسندگان [English]

  • Mohammad Amin Mahmoodi 1
  • Ali Moradi 2
1 Department of Sociology, Eslam Abad-E-Gharb Branch, Islamic Azad University, Eslam Abad-E-Gharb, Iran
2 Associated Professor of Sociology, Eslam Abad-E-Gharb Branch, Islamic Azad University, Eslam Abad-E-Gharb, Kermanshah, Iran.
چکیده [English]

The concept of “Kolbari (Back Carrying)” has its roots in the economic relations in recent decades, and is the product of human society. This study intended to inspect the phenomenon of Kolbari and how it was interpreted from the perspective of active Kolbaran (Back Carriers) in the border region of Paveh City. The data of this qualitative study were collected through interviews, participatory observation and documentation, and the grounded theory method was used for data analysis. With the aim of obtaining theoretical saturation and using qualitative, theoretical, and purposeful sampling, 30 informed individuals were interviewed. The collected data were coded and categorized into 31 concepts, six main categories, and one core category. The six main categories were “ecology of the region”, “negligence of the relevant organizations”, “economic disorganization in the border region”, “pressures from the external structure”, “weakening of traditional modes of production”, and “kinship and cultural closeness”, and the core category, which included other categories, was “underdevelopment and lack of economic growth”. The results showed that Kolbari phenomenon as a historical and contextual issue can be the result of responding to economic, geographical, political, and cultural and livelihood facility deprivations and restrictions and unintended demarcations. The frontiers’ inference of the Kolbari phenomenon can be understood and interpreted as the only inevitable way to respond to underdevelopment and lack of economic growth in various dimensions of economic status, kinship and cultural affinity of the region.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Underlying Theory
  • Economic Growth
  • Cultural Affinity
  • Deprivation

مراجع

احمدی پور، زهرا و الیاسی، آرام (1391). بررسی نقش بازارچه‌های مرزی در امنیت منطقه مریوان (مطالعه موردی: بازارچه مرزی باشماق). فصلنامه ژئوپلتیک، 8(4): 72-92.
ازکیا، مصطفی و راهنما، یوسف (1387). بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر قاچاق سوخت (مطالعۀ موردی: باغ شایگان مهاباد). پژوهش‌نامۀ علوم اجتماعی، 2(2): 48-35.
اسلیتر، دن و تونکیس، فرن (1386). جامعة بازار: بازار و نظریة اجتماعی مدرن. ترجمه حسین قاضیان، تهران: نشر نی.
امانپور، سعید؛ نادری، کاوه؛ ایصافی، ایوب و منصوری میانرود، فریبرز (1391). بررسی و تحلیل اثرات بازارچه‌های مرزی بر ساختار اقتصادی و اجتماعی شهرها مطالعه موردی شهر جوانرود). همایش ملی شهرهای مرزی و امنیت؛ چالش‌ها و رهیافت‌ها، دانشگاه سیستان و بلوچستان؛ صص 206-216.
امیر پناهی، محمد؛ طالب، مهدی و میرزایی، حسین (1394). بازار مرزی و مناطق روستایی: بررسی نقش و جایگاه روستاییان در بازار مرزی شهرستان بانه. فصلنامه پژوهش‌های روستایی، 6(3): 515-544.
آقازاده، علیرضا (1395). مطالعه تطبیقی دادرسی کیفری قاچاق کالا در حقوق ایران، ترکیه و عراق، تهران: انتشارات مجد.
باهوش فاردقی، محمود (1396). بررسی مفهوم یا استعاره امنیت ملی در نظریه سازه انگاری. نشریه سیاست، 4(14): 101-112.
بهرامی تاش، رکسانا (1389). چالش با اقتصاد نئولیبرالیسم: جنسیت و جهانی‌سازی در آسیای جنوب شرقی. ترجمه غلامحسین فتح‌الله نوری، تهران: انتشارات سمت.
پولانی، کارل (1391). دگرگونی بزرگ: خاستگاه‌های سیاسی و اقتصادی روزگار ما. ترجمة محمد مالجو، تهران: نشر پردیس دانش.
جعفری، حسین‌علی و حمیدی، علی (1394). نقش بازارچه مرزی در ایجاد امنیت و قاچاق کالا در استان خراسان شمالی. فصلنامه دانش انتظامی خراسان شمالی، 2(5): 95-112.
درویشی، فرزاد و پولکی، غلامرضا (1391). بررسی نقش تحولات اقتصادی مناطق مرزی در برقراری نظم و امنیت پایدار مرزها (مطالعه موردی: بازارچه مرزی). همایش ملی شهرهای مرزی و امنیت، چالش‌ها و رهیافت، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
رضایی، علی (1380). چون و چرایی بازارچه‌های مرزی، ماهنامه اقتصادی و مالی بین‌المللی (اقتصاد ایران). دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری‌های وزارت کشور، 4(36): 17-17.
زارع شاه آبادی، اکبر و محمدی، آرزو (1400). درک و تفسیر مردم از پدیده کولبری در شهرستان بانه. جامعه‌شناسی کاربردی اصفهان، 32(1): 135-154.
زرقانی، سیدهادی؛ مهدی زاد، صباح و اعظمی، هادی (1391). تحلیل بازتاب‌های سیاسی- فضایی بازارچه‌های مرزی: نمونة موردی بازارچة مرزی باشماق مریوان. برنامه‌ریزی و آمایش فضا، 16(1): 1-21.
طالشی، مصطفی و گلچینی، سحر (1397). آمایش بازارچه‌های مرزی غرب ایران الگوی اقتصادی_کالبدی در پایداری شهرهای کوچک نمونه موردی: (بازارچه مرزی سیرانبند بانه). نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، 10(3): ۳۸۲ – ۳۹۴.
عبداللهی، افشین؛ محمدامین پور، شبنم و مجیدی، سید هیمن (1398). جایگاه کولبری در فقه و حقوق جزایی. دو فصلنامه تخصصی مطالعات فقه و اصول، 2(1): 13-34.
قادری حاجت، مصطفی؛ عبدی، عرفان؛ جلیلی پروانه زهرا و باقری سرنجیانه، ناصر (1389). تبیین نقش بازارچه‌های مرزی در امنیت و توسعه پایدار نواحی پیرامون (مطالعه موردی: بازارچه‌های مرزی استان خراسان جنوبی. فصلنامه ژئوپالتیک، 6(3): 121-151.
محمدی یگانه، بهروز؛ مهدی زاده، عصمت؛ مهدی زاده، عفت و چراغی، مهدی (1391). ارزیابی اثرات اقتصادی بازارچه مرزی مهران بر توسعه نواحی روستایی مطالعه موردی؛ دهستان محسن‌آباد. تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی (علوم جغرافیایی)، 12(25): 79-96.
معصومی، رویا و قاسمی، احد (1388). نقش انسداد مرزی در قاچاق کالا. فصلنامه اقتصاد پنهان، 4(10): 31-39.
وزارت بازرگانی (1379). تحلیلی از وضعیت بازارچه‌های مشترک مرزی، از آغاز فعالیت تاکنون، معاونت برنامه‌ریزی و بررسی‌های اقتصادی. دفتر پژوهش و بررسی‌های اقتصادی.
هانتینگتون، ساموئل (1396). سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی. ترجمه محسن ثلاثی، تهران: علم.
Bacsi, Z. (2006). The role of cross-border coopration in rural development-a new European prespective, Proceedings from the First International Conference on Agriculture and Rural Development, Topusko, Croatia, 23-25. 
Chandoevwit, W.; Yongyuth C.; Srawooth P. (2004). Thailland’s Cross Border Economy, A Case Study of Sa Kaeoand ChiangRai; Thailand Development Resource Institute (TDRI).
Leeboupao, L. Phonesaly, S., phetsamone S., Souphith, D., Vathana N. (2004). Lao PDR Cross Border Economy, Case Study in Dansavanh, Savannakhet and Houaysai, Tonpheung, Lao PDR, National Economic Research Insitiute. 44-59.
Murshid, K. A. S. and Tuot, S. (2005). The Cross Border Economy of Cambodia: An Exploratory Study, Cambodia Development resource Insitute. PO Box 622, Phnom Penh, Cambodia
Rankin, K. N. (2004). The Cultural Politics of Markets: Economic Liberalization and Social Change in Nepal, London: Pluto Press.
Su, Y. A. (2014). Social change and development: a review of the ideas of modernization, dependence and the global system. Translated by: Mahmoud Habibi Mazaheri. Tehran: Strategic Studies Research Center.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار