مقایسه بین نسلی مصرف کالاهای فرهنگی و عوامل موثر بر آن در شهر رشت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدرس علوم اجتماعی موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی کوشیار رشت، رشت، ایران.

2 استادیار گروه علوم اجتماعی ،دانشکده علوم انسانی،دانشگاه گیلان، رشت، ایران

3 استادیار، پژوهشکده گیلان شناسی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.

https://doi.org/10.34785/J016.2021.581

چکیده

مصرف فرهنگی، یکی از شاخص‌های سبک زندگی است که به بیان ساده به معنای استفاده از کالاهای تولید شده نظام فرهنگی بوده، مشخص‌کننده نوع سلیقه مصرف‌کننده نیز می‌باشد. بر اساس نظریه بوردیو، مصرف کالاهای فرهنگی با سرمایه فرهنگی افراد مرتبط است. در این پژوهش، ضمن مقایسه نسلی میزان مصرف کالاهای فرهنگی در شهر رشت، سرمایه فرهنگی آنان نیز به روش پیمایش، مورد بررسی گرفته است و از 400 نفر به عنوان نمونه، پرسش به عمل آمده است. نتایج تحلیلی بر اساس آزمون های آماری، حاکی از آن است که میانگین مصرف کالاهای فرهنگی در نسل سوم( بعد از انقلاب) بیشتر از نسل دوم ( قبل از انقلاب) است. در واقع نسل سوم ، نسبت به نسل دوم، از میانگین سرمایه فرهنگی بالاتری، برخوردار است. فرضیه دیگر تحقیق مبنی بر ارتباط سرمایه فرهنگی با مصرف کالاهای فرهنگی نیز به اثبات رسیده است. تحلیل رگرسیونی هم نشان می دهد که همه ابعاد سرمایه فرهنگی اعم از تجسم یافته، عینیت یافته و نهادی با مصرف کالاهای فرهنگی رابطه معناداری دارند. بعد نهادی با بتای 32/0، قوی ترین رابطه را با مصرف کالاهای فرهنگی، نشان می دهد. همچنین با توجه به مقدار ضریب تعیین، می توان گفت که 54 درصد از تغییرات متغیر مصرف کالاهای فرهنگی توسط متغیرهای سه گانه سرمایه فرهنگی اعم از تجسم یافته، عینیت یافته و نهادی، تبیین می شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Intergenerational comparison of cultural goods consumption and it's affecting factors in Rasht

نویسندگان [English]

  • Majid Hosseininesar 1
  • mohammad Gholami Shekarsaraei 2
  • Reza Alizadeh 3
1 Lecturer of Social Sciences, Koshiar Institute of Higher Education, Rasht, Rasht, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Social Sciences, Faculty of Humanities, University of Guilan, Rasht, Iran.
3 Assistant Professor, Institute of Guilan Studies, University of Guilan, Rasht, Iran.
چکیده [English]

Cultural consumption is one of the indicators of lifestyle, which simply means the use of goods produced by the cultural system, and also determines the type of consumer taste. According to Bourdieu's theory, the consumption of cultural goods is related to the cultural capital of individuals. In this study, meanwhile generational comparison of consumption of cultural goods in Rasht, their cultural capital has also been studied by survey method and 400 people as a sample have been asked questions. Analytical results based on statistical tests indicate that the average consumption of cultural goods in the third generation (after the revolution) is higher than the second generation (before the revolution). In fact, the third generation has a higher average cultural capital than the second generation. In fact, the third generation has a higher average cultural capital than the second generation. Another hypothesis of research on the relationship between cultural capital and the consumption of cultural goods has also been proven. Regression analysis also shows that all dimensions of cultural capital, including embodied, objectified and institutional ones, have a significant relationship with the consumption of cultural goods. The institutional dimension with a beta of 0.32 shows the strongest relationship with the consumption of cultural goods. Also, according to the value of the coefficient of determination, it can be said that 54% of the changes in the variable of consumption of cultural goods are explained by the three variables of cultural capital, including embodied, objectified and institutional ones.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Consumption
  • cultural goods
  • lifestyle
  • cultural capital
  • Generation

مراجع

آزاد ارمکی، تقی؛ و غفاری، غلامرضا ( 1383). جامعه شناسی نسلی در ایران. تهران: پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی جهاد دانشگاهی.
  استوری، جان (1396). مطالعات فرهنگی درباره فرهنگ عامه. (مترجم حسین پاینده)، تهران: نشر آگه.
اسماعیلی، رضا و فهیمی، حمید (1391). رابطه مصرف کالاهای فرهنگی و رفتارهای اجتماعی شهروندان در شهر اصفهان. مجله مطالعات جامعه­ شناختی شهری، 2 (5): 142.-121.
اشرفی­ریزی، حسن (1383). درآمدی بر مطالعه و نقش خدمات ویژه کتابخانه­ های عمومی در توسعه فرهنگ مطالعه، تهران: چاپار.
ایگلتون، تری (1399). درآمدی بر ایدئولوژی. ترجمۀ اکبر معصوم بیگی، تهران: نشر آگه.   
باکاک، رابرت (1398). مصرف و سبک زندگی. ترجمۀ خسرو صبری. تهران: انتشارات شیرازه.  
بوردیو، پیر (1399). نظریه کنش: دلایل عملی و انتخاب عقلانی. ترجمۀ مرتضی مردیها. تهران: انتشارات نقش و نگار.  
 بوردیو، پیر (1390). تمایز: نقد اجتماعی قضاوت ­های ذوقی. ترجمۀ حسن چاوشیان، تهران: نشر ثالث.
- بیکر، ترز ال (1394). نحوه انجام تحقیقات اجتماعی. ترجمۀ هوشنگ نائبی. تهران: نشر نی.  
جلائی ­پور، حمیدرضا؛ و محمدی، جمال (1391). نظریه های متاخر جامعه شناسی. تهران: نشر نی.
خادمیان، طلیعه (1387). سبک زندگی و مصرف فرهنگی. تهران: نشر جهان کتاب.
زارع شاه­ آبادی، اکبر؛ و طاهر، مریم ( 1392). مطالعه بین ­نسلی الگوی مصرف کالاهای فرهنگی در بین دختران و مادران شهر یزد. مطالعات راهبردی زنان، 16 (61): 231-189.
فاضلی، محمد (1382). مصرف و سبک زندگی. قم: انتشارات صبح صادق.
دفتر طرح های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی(1381). رفتارهای فرهنگی ایرانیان، یافته های طرح پژوهشی فعالیت و مصرف کالاهای فرهنگی در رشت. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
فاضلی، محمد (1386). تصویری از سبک زندگی جامعه دانشجویی. تحقیقات فرهنگی، 1 (1)، 198ـ175.
فردرو، محسن و صداقت ­زادگان، شهناز (1379). پایگاه اقتصادی اجتماعی و مصرف کالاهای فرهنگی. فرهنگ عمومی، 23 و 22.
کاظمی، عباس (1385). مصرف وسیله فهم جامعه مدرن: سه پارادایم در مطالعات مصرف فرهنگی. سرمایه، 12.   
کاظمی، عباس (1387). مطالعات فرهنگی، مصرف فرهنگی و زندگی روزمره در ایران. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
کلانتری، عبدالحسین؛ رستم علی­زاده، ولی­اله؛ و نسیم ­افزا، اعظم (1392). تحصیلات و مصرف فرهنگی در شهر تهران. مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 2 (1): 131-111.
گیبینز، جان؛ و ریمر، بو (۱۳۸۱). سیاست پست ­مدرنیته. ترجمه: منصور انصاری. تهران: انتشارات گام نو.
محمدی، علیرضا (1386). انقلاب نسل­ها: انقلاب اسلامی و مواجهه با نسل سوم. پگاه حوزه، 207.
نواح، عبدالرضا؛ و همکاران (1395). سبک زندگی و مصرف فرهنگی: با تأکید بر مطالعه آزاد در شهر اهواز.  فصلنامه توسعه اجتماعی، 10 (3):  28-7.
 
Bocock, R. (1993). Consumption and Life Styles, in Thomson, Kenneth, Robert Bocock & Stuart Hall (eds.), The Social and Cultural Forms of Modernity, Polity Press and Open Uneversity Pob.
Bourdieu, P. (1984). Distinction: A Social Cririque of the Judgment of Taste, Translated by Richard Nice, London: Rutledge.
Chan, T. G. (2007). Social stratification and culture consumption, The visual arts in England, Poetics, 35: 168-190. 
DiMaggio, P. & Useem, M. (1978). Social class and arts consumption: the origins and consequences of class differences in exposure to the arts in America, Theory and Social, 5, 141-161.
Johnson, L. (2005). Valuing the Arts: Theorizing and Realizing Cultural. School of History, Heritage and Society. Deakin University, Australia. 
Kuruvilla, S. J. Nishank, J. & Nidhi, S. (2009) Do Men and Women Really Shop Differently? An Exploration of Gender Differences in Mall Shopping in India International. Journal of Consumer Studies, 33: 715-723.
Macionis, J. J. (2004). Social Problems. New Jersey: Prentice Hall.
Ming Chiu, M. and Yin Chow, B. W. (2010). Culture, motivation, and reading achievement: High school students in 41 countries. Learning and Individual Differences, (3) 20, 579–592.
Paek, Hye-Jin and Zhongdang Pan. (2004). Spreading Global Consumerism: Effects of Mass Media and Advertising on Consumerist Values in China. Journal of Mass Communication and Society, 7(4): 491-515.
Southerton D. (2001). Consuming Kitchens: Taste, context and identity formation, Journal of Consumer Culture, 1(2): 179–203.
Tramonte, L. and Willms, J. D. (2010). Cultural capital and its effects on education outcomes. Economic of Education Review, (4) 29, 200-213.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 04 مهر 1400
  • تاریخ بازنگری: 05 آبان 1400
  • تاریخ پذیرش: 10 آبان 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار