تأثیرگذاری آثار هنری موزه‌ای بر ترویج هنر اسلامی در دنیای غرب (مطالعه موردی: بازدیدکنندگان گالری اوفیتزی در سال 2021م)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای تاریخ تطبیقی و تحلیل هنر اسلامی، دانشگاه هنر تهران، تهران، ایران.

2 استادیار گروه تاریخ هنر، دانشکده هنر، دانشگاه فلورانس، فلورانس، ایتالیا

doi.org/10.34785/J016.2022.040

چکیده

موزه‌ها در دنیا از مهم‌ترین منابع مطالعاتی پژوهشگران بوده و اطلاعاتی با سویه‌های مختلف در اختیار آنان قرار می‌دهند. این موضوع آثار موجود در موزه‌ها را از وجه هنری صرف خارج کرده و به موضوعاتی واجد ارزش مطالعاتی بدل می‌نماید. این مقاله با هدف بررسی میزان‌سنجیِ تأثیر بازدید از آثار هنری برآمده از فرهنگ اسلامی بر آشنایی بازدیدکنندگان با هنر وتمدن اسلامی، با رویکردی میان‌رشته‌ای در ابتدا با استفاده از شیوه تحلیلی-توصیفی به تأثیر وجود آثار مربوط به هنر اسلامی بجای مانده از قرون سیزدهم تا پانزدهم میلادی بر هنرِ هم‌عصر در استان توسکانی با مرکزیت فلورانس پرداخته است و در خلال آن ارتباط بین پادشاهان این استان و کشورهای اسلامی را در آن دوران بررسی کرده است. گردآوری اطلاعات در این بخش به صورت کتابخانه‌ای و بر پایه اسناد مکتوب انجام شده است. سپس، در بخش دوم، با تکیه بر اطلاعات پرسشنامه‌ای به دست آمده از جامعه آماری ۱۵۰ نفری از بازدیدکنندگان گالری اوفیتزی در سال ۲۰۲۱ میلادی، تأثیر بازدید این آثار بر آشنایی مخاطبان با تمدن اسلامی مورد بررسی قرار داده است. پرسشنامه‌ها به صورت پیمایشی طراحی شده‌ و نتایج به دست آمده بر اساس الگوی آزمون کولموگروف-اسمیرنوف  تحلیل و بررسی شده‌اند. بر این اساس، سطح معنی‌داریِ بیان‌شده برای متغیرِ مستقل در سطح اطمینانِ ۹۵/۰، کمتر از ۰۵/۰ بوده و در نتیجه بازدید از آثار هنر اسلامی موجود در گالری اوفیتزی بر آشنایی با هنر و تمدن اسلامی تأثیر داشته است.  این پژوهش با در نظر گرفتن میزان این تأثیرگذاری، به عنوان راهکار، ارائه کاتالوگ آنلاین با تمرکز بر هنر اسلامی را پیشنهاد کرده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The effects of artistic works presents in museums in promotion of Islamic art in Western world (Case Study: visitors of Galleria Degli Uffizi in 2021)

نویسندگان [English]

  • MEHRNOOSH GHAZANFARI 1
  • Yasaman Farhangpour 2
1 .Ph. D in Comparative and Analytic studies of Islamic Art, Tehran University of Art, Tehran, Iran
2 Assistant of Art History, Faculty of Art, University of Florence, Florence, Italy.
چکیده [English]

Museums are among the most important surveying sources for researchers and provide them information with various dimensions. This point sends out the works present in museums from merely art works and turns them to be topics of valuable researches. By an interdisciplinary approach, this article, first and through descriptive-analytic method, explains about the influence of Islamic art works left from 13th to 15th centuries on contemporary art in Tuscany province, centered in Florence; within which the relation between kings and rulers of this province with Islamic countries in that epoch is studied. The data collection in this part is through libraries search and written documents. In the second part, based on the questionnaire information obtained from the statistical population of 150 visitors of the Galleria degli Uffizi in 2021, the impact of visiting these works on the audience’s familiarity with Islamic civilization has been analyzed. The questionnaires were designed in form of scaling; and based on the obtained information and according to Kolmogorov-Simornov test and as per Sig, expressed for predictor variable in confidence interval 0.95, was less than 0.05. As a result, it was proved that visiting Islamic art works present in this museum has influence on familiarity with Islamic civilization. Regarding this influence, the present article proposes presenting online catalogue focusing on Islamic art as a strategy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Visual art
  • Islamic art
  • Florence
  • Uffizi
  • Italy
پاکباز، روئین. (1385). دایره المعارف هنر، تهران: نشر فرهنگ معاصر.
تاج‌زاده ­نمین، ابولفضل. (1397). تأثیر شناخت و هیجانات در میزان رضایت و تمایلات رفتاری از دیدگاه بازدیدکنندگان کاخ‌موزه. چشم‌انداز مدیریت دولتی، 9(34)، 174-153.
حاصلی، جاسم؛ نادعلی‌پور، زهرا و آهنگران، جعفر. (1400). تأثیر سرمایه رابطه‌ای ادراک‌شده در وفاداری بازدیدکننده. نشریۀ گردشگری و اوقات فراغت، ۶ (11)،60-43.
حسینی، سید عبدالرضا و ذکایی، محمدسعید. (1400). ساختار اجتماعی شناخت و پیدایش تاریخ‌نگاری در فرهنگ اولیه اسلامی. فصلنامۀ علمی جامعه‌شناسی فرهنگ و هنر، 3(1)، 120-95.
حکمت، مرضیه و پرتوی، پروین. (1398). تبیین مدل مفهومی و چارچوب تحلیل تجربه بازدیدکننده موزه، نشریۀ نامه هنرهای تجسمی و کاربردی، 12(25)، 46-25.
دیلمقانی‌مرند، ملیحه. (1393). بررسی تأثیر کیفیت تجربه بر رضایت‌مندی و تمایلات رفتاری (مورد مطالعه: موزه جواهرات ملی، موزه فرش و موزه معاصر). پایان‌نامه در جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد، رشته مدیریت جهانگردی، دانشکده مدیریت، دانشگاه شیخ‌بهایی.
رازقی، نادر؛ علی‌زاده، محمدامین و علی‌نژاد، کریم. (1399). تحلیل جامعه‌شناختی نقش و جایگاه زنان در موسیقی مردم‌پسند: ارائه یک نظریه زمینه‌ای، فصلنامۀ علمی جامعه‌شناسی فرهنگ و هنر، 2(1)، 47-26.
رهبری‌پور، کسری؛ سالک، رقیه؛ پژوهان، موسی و قاسم‌زاده، بهنام. (1397). بررسی کیفیت خدمات موزه‌ها از نگاه گردشگران و تأثیر آن بر رضایت و تمایلات رفتاری آنان، مورد مطالعاتی: موزه‌های مشروطه و قاجار تبریز. نشریۀ معماری و شهرسازی آرمان‌شهر، شماره 23، 52-41.
سیرانی، الهام و خلیلی، زارع. (1397). بررسی ویژگی‌های اجتماعی بازدیدکنندگان موزه هنرهای معاصر اصفهان، پنجمین همایش ملی پژوهش‌های نوین در حوزه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی ایران (با رویکرد فرهنگ مشارکتی). بازیابی شده در 1/8/1401 در https://civilica.com/doc/904388
صالحی، کوروش و جعفرنژاد گرو، زهره. (1394). سیاست حذف امپراتوری عثمانی، ترفند دوگانه تیمور و دول اروپایی. دو فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات تاریخی جهان اسلام، ۳(۶)، 56-29.
محمودزاده، مجتبی؛ آشتیانی، طاهره و حیدری، علی‌اصغر. (1399). اولویت‌بندی شاخص‌های ارزیابی رضایتمندی بازدیدکنندگان موزه‌ها. نشریۀ برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 9(33)، 107-91.
محمودی، علی. (1395). بررسی کارکردهای دیداری شنیداری موزه به مثابه یک رسانه، پایان‌نامه در جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد رشته مطالعات موزه. دانشکده حفاظت و مرمت، دانشگاه هنر تهران.
نوع ایران، سیده نرگس. (1395). اثربخشی موزه‌های دانشگاه تهران در آموزش و پژوهش؛ مطالعه موردی: موزه‌های دانشگاه تهران. پایان‌نامه در جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد رشته مطالعات آرشیوی. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا (س).
References
Apellániz, F. (2015). Florentine networks in the Middle East in the early Renaissance. Mediterranean Historical Review30(2), 125-145.‏
Atile, E. (1994). Arte Islamica e Mecenatismo Tesori del Kuwait.  New York: Rizzoli International Press.
Curatola, Gi. (2018). Islam e Firenze: Arte e Collezionismo dai Medici al Novecento. Florence: Giunti.
Curatola, Gi., Vannini, G. (2019).  Firenze e La Cultura Islamica. Florence: Insegna del Giglio.
De Vecchi, P., Cerchiari, E. (2004). Arte nel Tempo. Milan: Bompiani.
Dini, B. (1985). Aspetti della Vita Economica Medievale. Prato: Istituto di Storia Economia.
Falk J.H., Dierking L.D. (1992). The Museum Experience. Oxford: Routledge.
Farina, M., & Fani, S. (2012). Le vie delle lettere: la Tipografia Medicea tra Roma e l'Oriente. Le vie delle lettere, 1-233.‏
Franses, M. (2011). A little light on Early Animal Carpets. In 4th Hamed bin Khalifa Symposium on Islamic Art, 245-270.
Gasparini, M. (2019). Transcending Patterns: Silk Road Cultural and Artistic Interactions Through Central Asian Textile Images. University of Hawaii Press.
Paolozzi Strozzi, B., Ciseri, I., & Chiesi, B. (2005). Il Medioevo in viaggio. Florence: Giunti.
Strukul, M. (2019). I Medici. Una dinastia al potere. Newton Compton.
Voigt, F. (2022). Marby Rug. Discaver Islamic Art. Retrieved from https://islamicart.museumwnf.org/database_item.php?id=object;ISL;se;Mus01_aV35Ven&cp.