بازنمایی سوژه زن در سینمای نمایش خانگی (مطالعه موردی سریال مانکن)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه جامعه شناسی ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

2 کارشناسی ارشد مطالعات زنان، دانشگاه الزهرا شعبه ارومیه، ارومیه، ایران

چکیده

   این مطالعه تلاشی برای واکاوی بازنمایی سوژة زن در محتوای روایی و تصویری سینمای نمایش خانگی در سریال مانکن است. بدین منظور، با به کارگیری رویکرد برساخت گرا در نظریة بازنمایی ریجارد دایر و استوارت هال، به منزلة چارچوب نظـری و بـا اسـتفاده از روش تحلیل نشانه شناختی فیسک در سه سطح رمزگان واقعیـت، بازنمـایی و ایـدئولوژی، سریال مانکن تحلیل و ارزیابی شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که کدهای ایدئولوژیک این سریال ترکیبی از رمزگان چندگانه است که در کنار هم شخصیتی طبقاتی از  زن سریال را نشان می دهند. از جمله رمزهای این مجموعه می ­توان به زندگی لوکس، قانون­گریزی، فردگرایی، نفع گرایی و آنارشیسم اشاره کرد. زن طبقه مرفه در سریال مانکن دنبال مد، اسراف، تنوع و زندگی لوکس است. در مقابل، زنان طبقه متوسط ​​یا پایین به نوعی بازنمایی آشفتگی زنان تنها در جامعه است که قادر به یافتن راه حل درست و اصولی برای رسیدن به خواسته های خود نیستند و بنابراین گمراه شده ­اند. برای زنان تنها در خانواده که سرشار از خودخواهی و منفعت طلبی هستند، سریال مانکن چاره ­ای جز اعتماد به جنایتکاران جامعه و روسپی گری باقی نمی ­گذارد و حتی به گونه­ ای، شیوه ­هایی متفاوت از خود­فروشی زنان و مردان را برای جامعه­ ایرانی- اسلامی بازنمایی می­ کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Representation of female subject in home cinema (Case study: Mannequin series)

نویسندگان [English]

  • Afshar Kabiri 1
  • َAsrin shafei 2
1 Associate professor of sociology, Faculty of Literature and Humanities, Urmia University, Urmia, Iran
2 M.A. of women's studies, Alzahra University (Urmia Campus), Urmia, Iran
چکیده [English]

This study attempts to analyze the representation of the female subject in the narrative and visual content of home theater in the Mannequin series. For this purpose, by applying the constructivist approach of Richard Dyer and Stuart Hall’s theory of representation as the theoretical framework and Fisk’s semiotic analysis method in three levels of codes of reality, representation, and ideology, Mannequin series has been examined and evaluated. The research method of this study is a qualitative analysis with an inductive approach. According to the topic and the research problem, deploying qualitative and semiotic methods is the best technique to analyze this topic. The results indicate that the ideological codes of the series are a combination of several codes that together show the class of the woman character in the series. The upper-class female characters in Mannequin series look for fashion, extravagance, variety, and luxury life. On the other hand, the middle or lower-class women in the series are representations of the lone women's turmoil in society who are not able to find the correct and upright ways to achieve their desires and thus go astray. For the single women in the family, who are full of selfishness and self-interest, the Mannequin series leaves no choice but to prostitute themselves and trust in the criminals of society. In summarizing the contents, the following can be mentioned about the Mannequin series: home cinema, which could have been a qualitative alternative to the national television, causes serious damage to the cinema and the culture of our Iranian-Islamic society by turning to such low-quality and worthless series in terms of technical structure and moral themes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • representation
  • codes
  • ideology
  • subjectivity
  • middle class

مراجع

آزاد آرامکی، تقی و رضایی، محمد (1385). سوژه و قدرت: تحلیل چگونگی شکل­ گیری ذهنیت در مطالعات فرهنگی. نامه علوم اجتماعی، 27 (27)، 125- 156.
استریناتی، دومینیک (1388). مقدمه ­ای بر نظریه­ های فرهنگ عامه. ترجمه ثریا پاک ­نظر. تهران: گام نو.
آقابزرگی ­زاده، شیوا؛ سهراب ­زاده، مهران و بابایی ­فرد، اسدالله (1401). بازنمایی پایگاه اجتماعی زن در سینمای عامه ­پسند ایران در دهه 70. جامعه­ شناسی فرهنگ و هنر، 4(4)، 24 – 47.
اکبرپور، سمیرا و  علیزاده، محمد (1398). آسیب ­شناسی تأثیر محتوای سریال بر خانواده؛ تحلیل محتوا بر اساس نگاه سیستمی در خانواده. مشاوره و روان ­درمانی خانواده، 10 (2)، 295-328.
انتظاری، علی و خورشیدنام، عباس (1396). بازنمایی هویت زنانه در سینمای ایران. مطالعات جنسیت و خانواده، 5 (1): 31-59.
بارت، رولان (1380). اسطوره در زمانة حاضر. ترجمة یوسف اباذری، ارغنون، 19 :1-18.
بارت، رولان (1397). مبانی نشانه ­شناسی. ترجمه صادق رشیدی و فرزانه دوستی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
بارکر، کریس (1388). مطالعات فرهنگی: نظریه و عملکرد. ترجمه مهدی فرجی و نفیسه حمیدی، تهران: انتشارات پژوهشگاه مطالعات اجتماعی و فرهنگی.
بنت، اندی (1386). فرهنگ و زندگی روزمره. ترجمه لیلا جوافشانی و حسن چاوشیان، تهران: انتشارات اختران.
بودریار، ژان (1389). جامعه مصرفی: اسطوره ها و ساختارها. ترجمه پیروز ایزدی، تهران: نشر ثالث.
پورنجف، حیران؛ حقیقتیان، منصور و جهانبخش، اسماعیل (1401). بازنمایی سیمای زن در گفتمان مبارزه علیه سوژگی زن (مطالعه موردی: شبکه اجتماعی اینستاگرام). جامعه ­شناسی فرهنگ و هنر، 4(4): 118-140.
چلبی، مسعود (1375). جامعه ­شناسی نظم. تهران: نشر نی.
چندلر، دانیل (1387). مبانی نشانه ­شناسی. ترجمه­ مهدی پارسا، تهران: انتشارات سوره مهر.
دانسی، مارسل (1396). فهم نشانه ­شناسی رسانه ­ها، ترجمه­ گودرز میرانی و بهزاد دوران، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
دوسوسور، فردینان (1396). دوره­ زبان­شناسی عمومی. ترجمه­ کورش صفوی، تهران: هرمس.
رفعت­ جاه، مریم و هومن، نیلوفر (1394). تحلیل روایی و نشانه ­شناختی تصویر زن مطلقه در سینمای ایران. زن در فرهنگ و هنر، 7(4): 421-436.
سجودی، فرزان (1393). نشانه ­شناسی کاربردی. تهران: نشر علم.
سلدن‌، رامان و ویدوسون، پیتر (1378). ‌راهنمای نظریه ادبی معاصر. ترجمه عباس مخبر، تهران: طرح نو.
شکری، ملیحه (1395). مطالعه بازنمایی تصویر زن در سینمای ایران در دو دهه اخیر 70 تا 90 با تأکید بر موضوع گذشت و فداکاری، پایان­نامه کارشناسی ارشد مطالعات فرهنگی رسانه. دانشکده علوم ارتباطات و مطالعات رسانه. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
عظیمی دولت ­آبادی، امیر و داوری­ مقدم، سعیده (1398). بازنمایی حضور نقش زنان در سینمای قبل و بعد از انقلاب اسلامی. مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 8 (2) : 305-328.
فیسک، جان (1386). درآمدی بر مطالعات ارتباطی. ترجمة مهدی غبرایی، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه.
فیسک، جان (1381). فرهنگ و ایدئولوژی. ترجمة مژگان برومند، ارغنون، 21 :122-111
کالکر، رابرت (1384). فیلم، فرم و فرهنگ. ترجمة هباب کتیرابی، تهران: بنیاد سینمایی فارابی.
کرمی قهی، محمدتقی و گودرزی، نجمه (1400). بازنمایی جنسیت در سینمای ایران (مورد مطالعه فیلم سینمایی سعادت آباد). مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 10 (1): 213- 240
کرمی، محمدتقی و محبوبی ­شریعت­ پناهی، نسیم السادات (1392). فمینیسم اسلامی، مفاهیم و امکان­ها. مطالعات راهبردی زنان، 15(59)، 229-263.
کسرایی، محمدسالار و مهرورزی، پروشات (1396). بازنمایی نقش اجتماعی زنان در سینمای پس از انقلاب ایران مطالعه موردی دو فیلم یه حبه­قند و فروشنده. جامعه ­پژوهی فرهنگی، 8 (4): 192-159.
مکاریک، ریما (1393). دانشنامه نظریه­ های ادبی معاصر. ترجمه­ مهران مهاجر و محمد نبوی. تهران: آگه.
ملائی، مریم و آرمین، امیر (1399)، خوانش مخاطبان زن از جنسیت و روابط جنسیتی در مجموعه عروس استانبول. جامعه ­شناسی فرهنگ و هنر، 2 (2) : 32-1.
ملکی، امیر و رفیعی، مالکه (1391). دسترسی افتراقی به سرمایه و توزیع نابرابر سلیقه ­های هنری (تحلیل کمی رابطه بین سرمایه با مصرف فرهنگی، هنری جوانان تهرانی). مطالعات فرهنگی و ارتباطات، 8(29)، 71-90.
نادری ­نژاد، دنیا (1395). مطالعه شخصیت زن در سینمای ایران پس از انقلاب از دید کارگردانان زن (رخشان بنی اعتماد و تهمینه میلانی) پایان­ نامه کارشناسی ارشد پژوهش هنر. دانشکده هنر و معماری. دانشگاه پیام نور.
نیکخواه قمصری، نرگس و  هلالی ­ستوده، مینا (1392). از سوژۀ جنسی تا سوژۀ انقلابی: بازنمایی زن در گفتمان انقلاب اسلامی. مطالعات اجتماعی ایران، 7 (3): 150-170.
هال، استوارت (1381). معنا، فرهنگ و زندگی روزمره. ترجمة احمد گل­محمدی، تهران: نشر نی.
هیوارد، سوزان (1381). مفاهیم کلیدی در مطالعات سینمایی. ‌ترجمه فتاح محمدی‌، زنجان: نشر هزاره سوم.
 
 
References
 Ellerson, B. (2012). Towards an African woman in cinema studies. Journal of African Cinemas, 4(2), 221-228.
Dyer, R. (2005), White, in Film Theory: Critical Concept in Media and Cultural Studies, London: Routledge

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 21 تیر 1401
  • تاریخ بازنگری: 29 خرداد 1402
  • تاریخ پذیرش: 31 خرداد 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار