بررسی کهن الگوی سایه یونگ در هفت‌پیکر نظامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه ادبیات فارسی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی،تهران، ایران

2 استادیار گروه ادبیات فارسی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

3 استادیار گروه ادبیات فارسی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

10.22034/scart.2024.140288.1429

چکیده

نقادی مبتنی بر تحلیل­های روانشناسی، علم به­ نسبت جدیدی است که می­ توان با آن به معرفت­ شناسی و هستی­ شناسی آثار و افکار شعرای زبان فارسی پرداخت. در این پژوهش محقق در صدد است هفت­ پیکر نظامی را با استفاده از رویکرد تحلیلی روانشناسانه سایه مورد واکاوی قرار دهد. این پژوهش، از نوع توصیفی- تحلیلی است. نمونه مورد مطالعه، داستان هفت پیکر نظامی است که بر مبنای نظریه سایه یونگ مورد تحلیل قرار می­ گیرد. سایه در هفت ­پیکر نظامی با خصلت­هایی مانند زودباوری، حرص و طمع، شهوت و میل به رابطه خارج از ازدواج با زنان، غرور و خودبزرگ بینی و تکبر، نمود پیدا کرده است. نظامی راه خلاص از این صفات بد (سایه) را در تفکر و گفتگو و صداقت (داستان دوم)، پرهیزگاری و فروتنی (داستان بشر و ملیخا)، کسب علم و دانش (داستان بانوی حصاری)، پاکی و حسن ­نیت و توبه (داستان ماهان و دیوان)، پاک­ نهادی (داستان خیر و شر) و پذیرش خطا و توبه (داستان هفتم)، معرفی می­ کند. تمام قهرمانان هفت داستان، افرادی درست­ کردار و در ظاهر امین و پاک­ نهاد بوده اند؛ اما در بزنگاه­های زندگی پای آن­ها لغزیده و گرفتار بلا و مصیبت شده اند. نظامی در این منظومه با نشان دادن امکان خطا و لرزش برای همه افراد، حتی افراد با ویژگی­های انسانی مثبت، نشان می­ دهد که در نهایت این افراد به دلیل همان ذات نیکویی که دارند، بر سایه خود فایق آمده و از خطایی که کرده­ اند و بلایی که در آن گرفتار شدند، نجات پیدات می ­کنند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Examining the archetype of Jung's shadow in Nezami's Haft Peykar

نویسندگان [English]

  • Fatemeh , DoostGarin 1
  • Maryam Mohammadi 2
  • Mehrangiz Ohdi Esfahani 3
1 PhD student in Persian literature, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Persian Literature, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Persian Literature, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Criticism based on psychological analysis is a relatively new science that can be used to study the epistemology and ontology of the works and thoughts of Persian language poets. In this research, the researcher aims to analyze the military figure using the psychological analytical approach of the shadow. This research is descriptive-analytical research. The statistical population of the research is the story of seven military figures, which is analyzed according to Jung's shadow theory. The shadow has appeared in the military figure with traits such as credulity, greed, lust and desire for extramarital relations with women, pride and arrogance. Nizami explains the way to get rid of these bad qualities (shadow) in thinking and conversation and honesty (the second story), piety and humility (the story of Beshr and Malikha), acquiring knowledge and knowledge (the story of Lady Hesari), purity and good intentions and repentance (The story of Mahan and Divan), cleanness (the story of good and evil) and the acceptance of error and repentance (the seventh story) are introduced. All the heroes of the seven stories were honest people, trustworthy and pure in appearance. But in the vicissitudes of life, their feet slipped and they were caught in calamities. Nizami in this system by showing the possibility of mistakes and tremors for all people, even people with positive human characteristics, shows that in the end, due to the good nature they have, these people have overcome their shadow and overcome their mistakes. and the calamity in which they were caught, they will save you.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nizami
  • yung
  • Haft pakar
  • shadow